PekYakinda
Yeni Üye
Getty Images
Jessica Bradley, BBC Future
Yüzlerce yıldır kakao çekirdeklerinden değişik formlarda çikolata üretiliyor. Birtakım kültürlerde buna şeker ve süt ekleniyor, paketlemeler yapılıyor. Pekala kakao hakikaten söylendiği kadar sağlıklı mı?
Kakaoyu klâsik olarak tüketmenin, yani içine öbür katkı hususları katmadan yemenin sıhhate yararlı olup olmadığı tartışılıyor.
Amerikan Kanser Topluluğu’ndaki epidemoloji araştırmalarının yöneticisi uzman Marji McCullough, Panama’nın kuzeybatısındaki San Blas Adaları’nda yaşayan Kuna yerlilerini örnek gösteriyor.
Onlarda düşük olan kan şekeri yaşlandıkça artmıyor, kalp krizi geçirme, diyabet ve kanser olma oranları düşük, ayrıyeten mevt yaşı pek yüksek.
Bilimsel araştırmaların çok tuzun kan şekerini yükselttiği istikametindeki bulgularının tersine bu topluluğun tuz tüketimi, ABD’de yaşayan ortalama bir beşerden fazlaca daha fazla.
McCullough, Kuna yerlilerinin günlük besin tüketimini öğrenmek için bölgeye gittiğinde, onların yaklaşık dört bardak kakao ya da kakaolu ve az şekerli su içtiğini fark etti.
Ancak onların sıhhatinin büsbütün kakaoya bağlı olup olmadığından emin olamadı zira Kuna yerlilerinin hem de ABD ortalamasından iki kat daha fazla meyve ve dört sefer daha fazla balık tükettiğini gördü.
Ayrıca hayli hareketli bir hayat biçimleri vardı.
Getty Images Panama San Blas Adalarında yaşayanların varsayım edilenden daha sağlıklı olmasının niçini, büyük ihtimalle, flavonoidi yüksek çikolata içiyor olmaları.
Bitter çikolatanın kalp sıhhatine uygun gelip gelmediği konusunda yapılan bir fazlaca araştırma var.
Bir çalışmada araştırmacılar 20 bin kişinin yeme alışkanlıklarını ve sıhhatlerini gözlemledi. Sütlü de dahil 100 gr. çikolata yiyen şahısların daha az kalp krizi ve hastalığı riski taşıdığı görüldü.
Sigara kullanıyor olmak ya da fizikî idman yapmak üzere öbür etkenler göz önünde bulundurularak yapılan bu araştırmada bir daha de diğer faktörler kararı etkilemiş olabilir.
Kakaonun besin desteği ve multivitamin olarak kullanılması üzerine yapılan ve 21 bin kişinin dahil olduğu öbür bir çalışmada ise her gün 400-500 gr. kakao flavonoidli besin desteği alanların kan şekeri ve bedendeki inflammasyonu düştüğü için kalp rahatsızlıklarından ölme riski azalıyor.
Harvard Tıp Fakültesi’nden Profesör JoAnn Manson’a bakılırsa, bilim insanları gerçek kakao yerine besin desteğini kullanıyor zira her çikolata markasında farklı ölçüde flavonoid konsantresi bulunuyor. Bu ölçü toplama ve sürece biçimine nazaran değişiyor.
Bitter çikolatada çayın dört kat kadar fazlası flavonoid bulunabiliyor. Lakin araştırmalar gösteriyor ki flavonoid ölçüsü üretim sürecinde düşüyor.
Reading Üniversitesi’nden beslenme ve besin profesörü Gunter Kuhnle, çabucak hemen sıhhate yarar sağlaması için alınması gereken kakao flavanoidi ölçüsünde fikir birliğine varılmadığını belirtiyor.
Kuhnle, “Çikolatadaki flavanoid içeriğinin artırılmasının onu ‘sağlıklı yiyecek’ yapacağını sanmıyorum” diyor.
Getty Images
Bitter çikolata beraberinde epeyce da bilmediğimiz bir içeriğe daha sahip: Kafeinle tıpkı aileden olan teobromin.
West of England Üniversitesi’nden uygulamalı psikoloji profesörü Chris Alford’a göre, uyarısı bulunmasına karşın teobrominin kafeinden “daha hafifçe” bir tesir veriyor. Çikolatadaki süt vs. ölçüsü azalıp bitter düzeyi arttıkça da bu tesir güçleniyor.
Bitter çikolata da sıklıkla şeker içeriyor fakat bunun önüne geçmek için kakao ölçüsü daha yüksek sütlü çikolatalar tercih edilebilir.
Tabii bir çikolata ne kadar acı olursa pazarlaması o kadar zordur.
Çikolatanın karanlık tarafı
Bitter çikolatalarda genelde, kalp krizi riskini artıran yüksek doymuş yağ olan kakao yağı içerir.
Araştırmacılar kalp krizini engellemek için çikolata yemeyi açıkça önermiyor.
Ancak hazırlanan bir bilimsel makale, sistemli olarak tüketildiğinde kalp sıhhatine katkısı olduğu için bitter çikolata yemenin sıhhate net faydaları olduğunu yazıyor.
Küçük porsiyonlar halinde yenen bitter çikolatanın sıhhatsiz yeme alışkanlıklarıyla başa çıkmak için de tesirli olduğunu belirtiyor.
Aslında yağ ve şeker, çikolatadaki flavonoidleri bedenin daha rahat emebilmesini sağlıyor olabilir.
Uzmanlar birtakım flavonoidlerin karmaşık olduğunu, şekerin onun daha rahat emilmesini sağlayabildiğini söylüyor.
Fakat kakao flavonoidi ve çikolatadaki şeker içeriği üzerine kâfi ölçüde araştırma yok.
Ayrıca ne kadar kakao flavanoidi aldığımızı tespit etmenin de bir yolu yok.
Kuhnle, “Çikolata sağlıklı bir besin değil ve birçok çikolatanın ortasındaki şeker ile yağ ölçüsüne bakıldığında, fazla yemenin ziyanlı tesiri flavonoidin faydasını değersiz kılıyor” diyor.
ÇİKOLATACILAR TADI KORUMAK İSTİYOR
Küçük “çekirdekten ambalaja” şirketleri, tadı müdafaaya, tüm başka sıhhat yararlarından daha epey odaklanıyor ve kakaoyu yüksek oranda kullanıyor.
Peki kakao çekirdeklerinin tadını korumak bununla birlikte çikolatayı daha sağlıklı hale getirmiyor mu?
Firetree Chocolate isimli çikolata markasının eş kurucusu Martyn O’Dare Pasifik’teki Solomon Adaları’nda yetişen kakao çekirdeklerinin, tam olgunluğa eriştikleri anda toplandığını söylüyor.
Ardından altı günlük fermentasyon için beklenir ve o denli kurutulur. Kuruyan çekirdeklerin kimileri da İngiltere’ye gönderilerek Firetree tarafınca kavruluyor.
Bu orjinal sistemin birebiri.
Ancak 20. yüzyılın birinci yarısında her şey değişti.
Çikolata şirketleri o devirde çiftçilerden hem ana hasat devri olan Kasım ve Ocak içinde tıpkı vakitte orta devir olan Ocak ile Haziran içinde eser almaya başladı.
O’Dare diyor ki, “Bu demek oluyor ki çikolata şirketleri, farklı kavurma mühletleri gerektiren farklı boyutlarda çekirdekler alıyor. Akabinde kabukları zorla açarak uçlarını kavurabilmeye başladılar.”
Sebzeler hayli piştiğinde ortasındaki besleyici unsurlar azalmaya başlar.
Aynı şey bitter çikolata ve onun ortasından çıktığı meyve için de söylenebilse de kakao çekirdeği hakkında daha fazlaca araştırma yapılması gerekiyor.
Flavonoid çikolatanın haricinde farklı besinlerde da bulunabilse de, araştırmalar sağlıklı bir beslenme nizamına bitter çikolatanın dahil edilmesini öneriyor.
Jessica Bradley, BBC Future
Yüzlerce yıldır kakao çekirdeklerinden değişik formlarda çikolata üretiliyor. Birtakım kültürlerde buna şeker ve süt ekleniyor, paketlemeler yapılıyor. Pekala kakao hakikaten söylendiği kadar sağlıklı mı?
Kakaoyu klâsik olarak tüketmenin, yani içine öbür katkı hususları katmadan yemenin sıhhate yararlı olup olmadığı tartışılıyor.
Amerikan Kanser Topluluğu’ndaki epidemoloji araştırmalarının yöneticisi uzman Marji McCullough, Panama’nın kuzeybatısındaki San Blas Adaları’nda yaşayan Kuna yerlilerini örnek gösteriyor.
Onlarda düşük olan kan şekeri yaşlandıkça artmıyor, kalp krizi geçirme, diyabet ve kanser olma oranları düşük, ayrıyeten mevt yaşı pek yüksek.
Bilimsel araştırmaların çok tuzun kan şekerini yükselttiği istikametindeki bulgularının tersine bu topluluğun tuz tüketimi, ABD’de yaşayan ortalama bir beşerden fazlaca daha fazla.
McCullough, Kuna yerlilerinin günlük besin tüketimini öğrenmek için bölgeye gittiğinde, onların yaklaşık dört bardak kakao ya da kakaolu ve az şekerli su içtiğini fark etti.
Ancak onların sıhhatinin büsbütün kakaoya bağlı olup olmadığından emin olamadı zira Kuna yerlilerinin hem de ABD ortalamasından iki kat daha fazla meyve ve dört sefer daha fazla balık tükettiğini gördü.
Ayrıca hayli hareketli bir hayat biçimleri vardı.
Getty Images Panama San Blas Adalarında yaşayanların varsayım edilenden daha sağlıklı olmasının niçini, büyük ihtimalle, flavonoidi yüksek çikolata içiyor olmaları.
Bitter çikolatanın kalp sıhhatine uygun gelip gelmediği konusunda yapılan bir fazlaca araştırma var.
Bir çalışmada araştırmacılar 20 bin kişinin yeme alışkanlıklarını ve sıhhatlerini gözlemledi. Sütlü de dahil 100 gr. çikolata yiyen şahısların daha az kalp krizi ve hastalığı riski taşıdığı görüldü.
Sigara kullanıyor olmak ya da fizikî idman yapmak üzere öbür etkenler göz önünde bulundurularak yapılan bu araştırmada bir daha de diğer faktörler kararı etkilemiş olabilir.
Kakaonun besin desteği ve multivitamin olarak kullanılması üzerine yapılan ve 21 bin kişinin dahil olduğu öbür bir çalışmada ise her gün 400-500 gr. kakao flavonoidli besin desteği alanların kan şekeri ve bedendeki inflammasyonu düştüğü için kalp rahatsızlıklarından ölme riski azalıyor.
Harvard Tıp Fakültesi’nden Profesör JoAnn Manson’a bakılırsa, bilim insanları gerçek kakao yerine besin desteğini kullanıyor zira her çikolata markasında farklı ölçüde flavonoid konsantresi bulunuyor. Bu ölçü toplama ve sürece biçimine nazaran değişiyor.
Bitter çikolatada çayın dört kat kadar fazlası flavonoid bulunabiliyor. Lakin araştırmalar gösteriyor ki flavonoid ölçüsü üretim sürecinde düşüyor.
Reading Üniversitesi’nden beslenme ve besin profesörü Gunter Kuhnle, çabucak hemen sıhhate yarar sağlaması için alınması gereken kakao flavanoidi ölçüsünde fikir birliğine varılmadığını belirtiyor.
Kuhnle, “Çikolatadaki flavanoid içeriğinin artırılmasının onu ‘sağlıklı yiyecek’ yapacağını sanmıyorum” diyor.
Getty Images
Bitter çikolata beraberinde epeyce da bilmediğimiz bir içeriğe daha sahip: Kafeinle tıpkı aileden olan teobromin.
West of England Üniversitesi’nden uygulamalı psikoloji profesörü Chris Alford’a göre, uyarısı bulunmasına karşın teobrominin kafeinden “daha hafifçe” bir tesir veriyor. Çikolatadaki süt vs. ölçüsü azalıp bitter düzeyi arttıkça da bu tesir güçleniyor.
Bitter çikolata da sıklıkla şeker içeriyor fakat bunun önüne geçmek için kakao ölçüsü daha yüksek sütlü çikolatalar tercih edilebilir.
Tabii bir çikolata ne kadar acı olursa pazarlaması o kadar zordur.
Çikolatanın karanlık tarafı
Bitter çikolatalarda genelde, kalp krizi riskini artıran yüksek doymuş yağ olan kakao yağı içerir.
Araştırmacılar kalp krizini engellemek için çikolata yemeyi açıkça önermiyor.
Ancak hazırlanan bir bilimsel makale, sistemli olarak tüketildiğinde kalp sıhhatine katkısı olduğu için bitter çikolata yemenin sıhhate net faydaları olduğunu yazıyor.
Küçük porsiyonlar halinde yenen bitter çikolatanın sıhhatsiz yeme alışkanlıklarıyla başa çıkmak için de tesirli olduğunu belirtiyor.
Aslında yağ ve şeker, çikolatadaki flavonoidleri bedenin daha rahat emebilmesini sağlıyor olabilir.
Uzmanlar birtakım flavonoidlerin karmaşık olduğunu, şekerin onun daha rahat emilmesini sağlayabildiğini söylüyor.
Fakat kakao flavonoidi ve çikolatadaki şeker içeriği üzerine kâfi ölçüde araştırma yok.
Ayrıca ne kadar kakao flavanoidi aldığımızı tespit etmenin de bir yolu yok.
Kuhnle, “Çikolata sağlıklı bir besin değil ve birçok çikolatanın ortasındaki şeker ile yağ ölçüsüne bakıldığında, fazla yemenin ziyanlı tesiri flavonoidin faydasını değersiz kılıyor” diyor.
ÇİKOLATACILAR TADI KORUMAK İSTİYOR
Küçük “çekirdekten ambalaja” şirketleri, tadı müdafaaya, tüm başka sıhhat yararlarından daha epey odaklanıyor ve kakaoyu yüksek oranda kullanıyor.
Peki kakao çekirdeklerinin tadını korumak bununla birlikte çikolatayı daha sağlıklı hale getirmiyor mu?
Firetree Chocolate isimli çikolata markasının eş kurucusu Martyn O’Dare Pasifik’teki Solomon Adaları’nda yetişen kakao çekirdeklerinin, tam olgunluğa eriştikleri anda toplandığını söylüyor.
Ardından altı günlük fermentasyon için beklenir ve o denli kurutulur. Kuruyan çekirdeklerin kimileri da İngiltere’ye gönderilerek Firetree tarafınca kavruluyor.
Bu orjinal sistemin birebiri.
Ancak 20. yüzyılın birinci yarısında her şey değişti.
Çikolata şirketleri o devirde çiftçilerden hem ana hasat devri olan Kasım ve Ocak içinde tıpkı vakitte orta devir olan Ocak ile Haziran içinde eser almaya başladı.
O’Dare diyor ki, “Bu demek oluyor ki çikolata şirketleri, farklı kavurma mühletleri gerektiren farklı boyutlarda çekirdekler alıyor. Akabinde kabukları zorla açarak uçlarını kavurabilmeye başladılar.”
Sebzeler hayli piştiğinde ortasındaki besleyici unsurlar azalmaya başlar.
Aynı şey bitter çikolata ve onun ortasından çıktığı meyve için de söylenebilse de kakao çekirdeği hakkında daha fazlaca araştırma yapılması gerekiyor.
Flavonoid çikolatanın haricinde farklı besinlerde da bulunabilse de, araştırmalar sağlıklı bir beslenme nizamına bitter çikolatanın dahil edilmesini öneriyor.