PekYakinda
Yeni Üye
Prostat, erkeklerde yaşla birlikte büyüyen bir salgı bezi olarak tanımlanıyor. Bu büyüme niçiniyle aşikâr yaşlardan daha sonra çeşitli idrar sorunları ortaya çıkabiliyor. Bu problemler kimi vakit güzel huylu prostat büyümesine işaret ederken, kimi vakit de prostat kanserinin habercisi olabiliyor. Memorial Bahçelievler Hastanesi Üroloji Bölümü’nden Prof. Dr. Yılmaz Aslan, “1-30 Eylül Prostat Kanseri Farkındalık Ayı” ötürüsıyla prostat kanseri ve teşhis biçimleri hakkında bilgi verdi.
İleri yaşta adamların tamamında idrar sorunları görülüyor
Prostat, erkeklerde var olan bir salgı bezidir ve yaşla birlikte büyümektedir. Sık idrara çıkma, idrar yaparken zorlanma, çatallanma, mesaneyi tam boşaltamama hissi, idrar yaparken bekleme, idrarın sonunda damlama üzere bir ekip idrar şikayetlerine niye olabilmektedir. 50 yaşın üzerinde neredeyse hastaların yüzde 20-30’unda, 60’lı yaşlarda yüzde 50’sinde ve 70-80’li yaşlarda yüzde 100’üne yakınında idrar sorunları görülebilmektedir. Prostatta hem düzgün huylu büyüme birebir vakitte kanser birebir anda olabilmektedir. Hasta idrar şikayetleriyle doktora başvurabilir. Lakin âlâ huylu büyüme niçiniyle yapılan testler kararı prostat kanseri saptanabilir.
Hastalık hikayesine bağlı olarak farklı teşhis biçimleri gerekebilir
Kanser için bahsedilen farkındalık şöyle özetlenebilir: Hasta idrar şikayetleriyle doktora başvurur, rutin incelemelerinde PSA yüksekliği saptanırsa bu hastada âlâ huylu büyüme haricinde kanser varlığının araştırılması gerekir. Teşhiste yalnızca PSA belirleyici değildir. Zira PSA üriner enfeksiyonlardan, yapılan teşebbüslerden yahut cinsel bağlantıdan etkilenebilmektedir. Bu niçinle yalnızca PSA’ya bakılarak hastanın bir teşebbüse alışılmış tutulması epey sağlıklı değildir. PSA kıymeti şahsa nazaran değişmektedir. 40 yaşında bir hastada 3.0 ng/ml PSA pahası yüksek olabilirken, 70 yaşında hastada 3.0 ng/ml PSA bedeli olağan olabilir. Hasta bazında kıymetlendirme yapılması gerekmektedir. Hastanın muayene bulguları, şikayetleri ve aile hikayesi üzere hassas dengelerin hasta özelinde kişiselleştirilmesi değerlidir. Hastayı gereksiz tetkiklerden müdafaaya çalışırken, ömrü tehdit edecek sinsi bir hastalığı atlamamak gerekir. Gereksiz biyopsiden kaçınılması için üroloji uzmanlarının kullandığı bir grup yapay zeka uygulamaları ve algoritmalar vardır. Lakin hiç biri tek başına kâfi olmamaktadır. Hasta için bireye özel bir kıymetlendirme yapılmalıdır.
Sadece muayene ile 100 hastanın 18’inde kanser saptanabiliyor
Prostat hastalıklarında makattan muayene fazlaca kıymetlidir ve ihmal edilmemelidir. Zira PSA’sı olağan olan bir hastanın makattan muayenesinde kanser saptanabilir. Bu kanser makattan muayenede ele gelecek kadar ilerlemişse ciddiye alınmalı ve buna bakılırsa kıymetlendirme yapılmalıdır. Makattan muayene çoklukla hastaların çekindiği bir husustur lakin hayati değer taşımaktadır. PSA ve makattan muayene ikisi bir arada kullanılan temel uygulamalardır. Makattan muayenenin hassaslığı yüzde 60’tır. Makattan muayene PSA’dan bağımsız olarak 100 hastanın 18’inde tek başına kanseri saptama özelliğine sahiptir. Ortalama 30 saniye süren, süratli, kolay ve maliyetsiz bir prosedürdür.
Bir erkeğin hayatı boyunca prostat kanserine yakalanma riski yüzde 17’dir!
PSA hududu olarak belirlenen çizgi fazlaca bariz değildir fakat 50 yaş üzeri bir yetişkin için hasta bazında 2.5- 3’ün üzeri yüksek kabul edilebilir. Lakin PSA 1’in altında da prostat kanseri olabilir. Burada değerli olan “hastanın ömrünü tehdit edecek nitelikte olan” prostat kanserini saptamaktır. Buna “klinik kıymetli prostat kanseri” denmektedir. Parmakla muayenede ele geliyorsa, genelde klinik kıymetli prostat kanseridir. Bir erkek hayatı boyunca yüzde 17 oranında prostat kanserine yakalanma riskine sahiptir. adamların yüzde 3-4’ü de prostat kanserinden hayatını kaybetmektedir. tıpkı vakitte yüzde 13-14’lük bir kısımda erkekler kanserle bir arada yaşayabilir ve kanser ömrünü tehdit etmez. Lakin o yüzde 3-4’lük kısmın tespit edilmesi kıymet taşımaktadır.
Prostat kanseri risk taşımıyorsa hasta hayatını kanserle sürdürebilir
PSA yüksek çıkarsa Transrektal ultrasonografi ve Multiparametrik prostat MR üzere bir ekip görüntüleme formlarına gereksinim vardır. MR’da lezyon saptanırsa skorlamaya bakılır. PIRADS skoru 3 ve üzerinde olan bireylerde kanser olma ihtimali 60 iken, PIRADS 1-2’de olanlarda bu oran 30’dur. Bu niçinle multiparametrik prostat MR’da PIRADS 3, 4 ve 5 lezyon saptanır ise füzyon biyopsi önerilir. Hastanın PSA’sı yüksek lakin multiparametrik prostat MR’da lezyon saptanmamış ise standart biyopsi yapılmalıdır. Patoloji kararına bakılırsa hastada kanser yok ise, periyodik takiplere devam etmek kaydıyla hasta ömrüne devam edebilir. Kanser var ise kişinin düşük, orta ve yüksek risk kümesinden hangisinde yer aldığına bakılır. Bu durum kişinin ömrünü tehdit etmiyor ise rastgele bir tedaviye gerek kalmadan hasta takip edilir. Fakat orta ve yüksek risk taşıyorsa, hastanın öbür özellikleriyle birlikte algoritmalara bakılır ve tedavi şemalarından uygun olan seçilir.
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı
İleri yaşta adamların tamamında idrar sorunları görülüyor
Prostat, erkeklerde var olan bir salgı bezidir ve yaşla birlikte büyümektedir. Sık idrara çıkma, idrar yaparken zorlanma, çatallanma, mesaneyi tam boşaltamama hissi, idrar yaparken bekleme, idrarın sonunda damlama üzere bir ekip idrar şikayetlerine niye olabilmektedir. 50 yaşın üzerinde neredeyse hastaların yüzde 20-30’unda, 60’lı yaşlarda yüzde 50’sinde ve 70-80’li yaşlarda yüzde 100’üne yakınında idrar sorunları görülebilmektedir. Prostatta hem düzgün huylu büyüme birebir vakitte kanser birebir anda olabilmektedir. Hasta idrar şikayetleriyle doktora başvurabilir. Lakin âlâ huylu büyüme niçiniyle yapılan testler kararı prostat kanseri saptanabilir.
Hastalık hikayesine bağlı olarak farklı teşhis biçimleri gerekebilir
Kanser için bahsedilen farkındalık şöyle özetlenebilir: Hasta idrar şikayetleriyle doktora başvurur, rutin incelemelerinde PSA yüksekliği saptanırsa bu hastada âlâ huylu büyüme haricinde kanser varlığının araştırılması gerekir. Teşhiste yalnızca PSA belirleyici değildir. Zira PSA üriner enfeksiyonlardan, yapılan teşebbüslerden yahut cinsel bağlantıdan etkilenebilmektedir. Bu niçinle yalnızca PSA’ya bakılarak hastanın bir teşebbüse alışılmış tutulması epey sağlıklı değildir. PSA kıymeti şahsa nazaran değişmektedir. 40 yaşında bir hastada 3.0 ng/ml PSA pahası yüksek olabilirken, 70 yaşında hastada 3.0 ng/ml PSA bedeli olağan olabilir. Hasta bazında kıymetlendirme yapılması gerekmektedir. Hastanın muayene bulguları, şikayetleri ve aile hikayesi üzere hassas dengelerin hasta özelinde kişiselleştirilmesi değerlidir. Hastayı gereksiz tetkiklerden müdafaaya çalışırken, ömrü tehdit edecek sinsi bir hastalığı atlamamak gerekir. Gereksiz biyopsiden kaçınılması için üroloji uzmanlarının kullandığı bir grup yapay zeka uygulamaları ve algoritmalar vardır. Lakin hiç biri tek başına kâfi olmamaktadır. Hasta için bireye özel bir kıymetlendirme yapılmalıdır.
Sadece muayene ile 100 hastanın 18’inde kanser saptanabiliyor
Prostat hastalıklarında makattan muayene fazlaca kıymetlidir ve ihmal edilmemelidir. Zira PSA’sı olağan olan bir hastanın makattan muayenesinde kanser saptanabilir. Bu kanser makattan muayenede ele gelecek kadar ilerlemişse ciddiye alınmalı ve buna bakılırsa kıymetlendirme yapılmalıdır. Makattan muayene çoklukla hastaların çekindiği bir husustur lakin hayati değer taşımaktadır. PSA ve makattan muayene ikisi bir arada kullanılan temel uygulamalardır. Makattan muayenenin hassaslığı yüzde 60’tır. Makattan muayene PSA’dan bağımsız olarak 100 hastanın 18’inde tek başına kanseri saptama özelliğine sahiptir. Ortalama 30 saniye süren, süratli, kolay ve maliyetsiz bir prosedürdür.
Bir erkeğin hayatı boyunca prostat kanserine yakalanma riski yüzde 17’dir!
PSA hududu olarak belirlenen çizgi fazlaca bariz değildir fakat 50 yaş üzeri bir yetişkin için hasta bazında 2.5- 3’ün üzeri yüksek kabul edilebilir. Lakin PSA 1’in altında da prostat kanseri olabilir. Burada değerli olan “hastanın ömrünü tehdit edecek nitelikte olan” prostat kanserini saptamaktır. Buna “klinik kıymetli prostat kanseri” denmektedir. Parmakla muayenede ele geliyorsa, genelde klinik kıymetli prostat kanseridir. Bir erkek hayatı boyunca yüzde 17 oranında prostat kanserine yakalanma riskine sahiptir. adamların yüzde 3-4’ü de prostat kanserinden hayatını kaybetmektedir. tıpkı vakitte yüzde 13-14’lük bir kısımda erkekler kanserle bir arada yaşayabilir ve kanser ömrünü tehdit etmez. Lakin o yüzde 3-4’lük kısmın tespit edilmesi kıymet taşımaktadır.
Prostat kanseri risk taşımıyorsa hasta hayatını kanserle sürdürebilir
PSA yüksek çıkarsa Transrektal ultrasonografi ve Multiparametrik prostat MR üzere bir ekip görüntüleme formlarına gereksinim vardır. MR’da lezyon saptanırsa skorlamaya bakılır. PIRADS skoru 3 ve üzerinde olan bireylerde kanser olma ihtimali 60 iken, PIRADS 1-2’de olanlarda bu oran 30’dur. Bu niçinle multiparametrik prostat MR’da PIRADS 3, 4 ve 5 lezyon saptanır ise füzyon biyopsi önerilir. Hastanın PSA’sı yüksek lakin multiparametrik prostat MR’da lezyon saptanmamış ise standart biyopsi yapılmalıdır. Patoloji kararına bakılırsa hastada kanser yok ise, periyodik takiplere devam etmek kaydıyla hasta ömrüne devam edebilir. Kanser var ise kişinin düşük, orta ve yüksek risk kümesinden hangisinde yer aldığına bakılır. Bu durum kişinin ömrünü tehdit etmiyor ise rastgele bir tedaviye gerek kalmadan hasta takip edilir. Fakat orta ve yüksek risk taşıyorsa, hastanın öbür özellikleriyle birlikte algoritmalara bakılır ve tedavi şemalarından uygun olan seçilir.
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı