PekYakinda
Yeni Üye
Kadınları en epey tehdit eden hastalıklar içinde yer alan göğüs kanseri, günümüzde her 8 bayandan birinde görülüyor. Dünya genelinde bayanlar içinde mevte sebep olan kanserler içinde 15 ile birinci sırada yer alan göğüs kanserinin erken teşhisi ise tedavi başarısı açısından büyük ehemmiyet taşıyor. Teşhis için kişinin kendi kendini nizamlı periyodlarla muayene etmesi hastalığın tespit edilmesinde birinci sırada yerini alırken, birebir vakitte göğüs sıhhatinde mamografi, göğüs ultrasonu, göğüs MR’ı, galaktografi ve iğne biyopsileri üzere birfazlaca farklı teşhis metodu de kullanılabiliyor. Memorial Ankara Hastanesi Genel Cerrahi Bölümü’nden Doç. Dr. Ramazan Yıldız, göğüs kanserinde teşhis ve tarama formları hakkında bilgi verdi.
Meme kanseri görülme yaşı düşüyor
Tüm dünyada bayanlarda en sık görülen kanser tipi olan göğüs kanserine, istatistiklere nazaran her 8 bayandan biri hayatının bir devrinde yakalanmaktadır. Rastgele bir yaşta görülebilse de menopoz öncesi devirde daha sık karşımıza çıkmaktadır. Göğüs kanseri yalnızca bayanlarda değil erkeklerde de izlenmektedir. Ancak bu ortan her 100 bayana karşılık bir erkekte olacak biçimde nadiren görülmektedir. Son 10-15 yıllık süreçte 40 yaş üzerinde görülen göğüs kanseri oranı yüzde 50’nin üstünde olurken, son senelerda bu oran değişmekte olup, görülme yaşı 30-40 yaş ortasına inmeye başlamıştır.
Kanser vakit içinde etraf dokulara ve lenf bezlerine yayılabilir
Meme kanseri göğüs dokusunda yer alan hücre ve hücre kümelerinin (süt üreten bezlerin, lobüllerin ya da süt kanal hücrelerinin) denetimsiz bir biçimde çoğalması ve kanserli hücre yapılarının ortaya çıkması olarak tanımlanabilir. Bu denetimsiz çoğalma göğüste kitle ve gibisi yapılar meydana getirebilmektedir. Vakit içerisinde bu kanser hücreleri kendi etraflarında yer alan dokulara ya da lenflere ilerleyerek büyüme göstermektedir.
Erken evrede tespit edilen olaylarda tedavi muvaffakiyet oranı çok yüksek
Meme kanseri belirtilerinden şüphelenildiğinde süratle harekete geçilmelidir. Zira erken evrede tespit edilen göğüs kanseri hadiseleri yüzde 90’ların üzerinde muvaffakiyet ile tedavi edilebilmektedir. Olağanda bir hanımın göğüs kanserini fark etmesi epey zordur. Ekseriyetle ağrısız göğüste ele kitle gelmesi, göğüs başından resen akıntı olması, koltuk altı lenf bezlerinin büyüyerek ele gelmesi, göğüs derisinde yaralar oluşması, göğüs başında kabuklanma ve kaşıntının olması, göğüs derisinde portakal kabuğu üzere şişmeler ve yaralar görülmesi göğüs kanseri belirtileri içinde yer alır.
Önlenebilir risk faktörlerini lehinize çevirebilirsiniz
Meme kanseri risk faktörleri önlenebilir risk faktörleri ve değiştirilemeyen risk faktörleri olarak iki başlıkta toplanabilir. Önlenebilir risk faktörleri sigara ve alkol tüketimini azaltmak, hareketli bir ömür şekline sahip olmak ve sağlıklı beslenmek üzere bireylerin ömür biçimini değiştirerek önleyebileceği faktörlerdir. Değiştirilemeyen risk faktörlerini ise yaş, cinsiyet, göğüs dokusunun yoğunluğu yani yapısı, erken adet görmek ya da geç menopoza girmek ve aile öyküsündeki olumluluk oluşturmaktadır.
Genetik geçiş ve makûs hayat üslubu göğüs kanseri riskini artırıyor
Meme kanseri BRCA 1 ve BRCA 2 genetik testi olumlu olan hastalarda topluma nazaran daha fazla görülebilir. bir daha erken yaşta adet nazarann ve menopoza geç giren bayanlarda östrojene maruziyet daha fazla olduğu için tetikleyici olduğu, uzun ve yüksek östrojen tedavilerinin, obezitenin ve hayvansal yağların fazla tüketiminin, yağ hücrelerinin artmasını sağlayarak obeziteye niye olan alkol tüketiminin, doğum yapmamış olmanın ve ispat edilemese de sigara kullanmasının toksik kimyasal etkisinin göğüs kanseri riskini artırdığı düşünülmektedir. Bunun yanı sıra emzirmenin hormon maruziyetini engellemesi sebebiyle olumlu tarafta göğüs kanseri riskini azalttığı da ortaya konulan görüşler içinde yer almaktadır.
Tarama halleri tedavinin muvaffakiyet oranını artırır
Meme kanserinde hastanın kendi kendini nizamlı dönemlerle muayene etmesi teşhis konulması açısından epey değerlidir. Teşhis temalırken hasta ya da doktor tarafınca yapılan göğüs muayenesinde tespit edilen sertliklerin kıymetlendirilmesi için tetkikler ve tarama testleri istenir. Hastalığın tanısı mamografi (dijital mamografi- tomosenez), göğüs ultrasonu, galaktografi, göğüs MR’ı üzere görüntüleme halleri ve gerekli görülen hastalarda uygulanan ince –kalın iğne biyopsileri ya da gerekli olduğunda uygulanan cerrahi biyopsilerle konulmaktadır.
Meme kanseri tarama biçimleri ile ilgili bilinmesi gerekenler şöyle sıralanabilir:
Meme kanseri görülme yaşı düşüyor
Tüm dünyada bayanlarda en sık görülen kanser tipi olan göğüs kanserine, istatistiklere nazaran her 8 bayandan biri hayatının bir devrinde yakalanmaktadır. Rastgele bir yaşta görülebilse de menopoz öncesi devirde daha sık karşımıza çıkmaktadır. Göğüs kanseri yalnızca bayanlarda değil erkeklerde de izlenmektedir. Ancak bu ortan her 100 bayana karşılık bir erkekte olacak biçimde nadiren görülmektedir. Son 10-15 yıllık süreçte 40 yaş üzerinde görülen göğüs kanseri oranı yüzde 50’nin üstünde olurken, son senelerda bu oran değişmekte olup, görülme yaşı 30-40 yaş ortasına inmeye başlamıştır.
Kanser vakit içinde etraf dokulara ve lenf bezlerine yayılabilir
Meme kanseri göğüs dokusunda yer alan hücre ve hücre kümelerinin (süt üreten bezlerin, lobüllerin ya da süt kanal hücrelerinin) denetimsiz bir biçimde çoğalması ve kanserli hücre yapılarının ortaya çıkması olarak tanımlanabilir. Bu denetimsiz çoğalma göğüste kitle ve gibisi yapılar meydana getirebilmektedir. Vakit içerisinde bu kanser hücreleri kendi etraflarında yer alan dokulara ya da lenflere ilerleyerek büyüme göstermektedir.
Erken evrede tespit edilen olaylarda tedavi muvaffakiyet oranı çok yüksek
Meme kanseri belirtilerinden şüphelenildiğinde süratle harekete geçilmelidir. Zira erken evrede tespit edilen göğüs kanseri hadiseleri yüzde 90’ların üzerinde muvaffakiyet ile tedavi edilebilmektedir. Olağanda bir hanımın göğüs kanserini fark etmesi epey zordur. Ekseriyetle ağrısız göğüste ele kitle gelmesi, göğüs başından resen akıntı olması, koltuk altı lenf bezlerinin büyüyerek ele gelmesi, göğüs derisinde yaralar oluşması, göğüs başında kabuklanma ve kaşıntının olması, göğüs derisinde portakal kabuğu üzere şişmeler ve yaralar görülmesi göğüs kanseri belirtileri içinde yer alır.
Önlenebilir risk faktörlerini lehinize çevirebilirsiniz
Meme kanseri risk faktörleri önlenebilir risk faktörleri ve değiştirilemeyen risk faktörleri olarak iki başlıkta toplanabilir. Önlenebilir risk faktörleri sigara ve alkol tüketimini azaltmak, hareketli bir ömür şekline sahip olmak ve sağlıklı beslenmek üzere bireylerin ömür biçimini değiştirerek önleyebileceği faktörlerdir. Değiştirilemeyen risk faktörlerini ise yaş, cinsiyet, göğüs dokusunun yoğunluğu yani yapısı, erken adet görmek ya da geç menopoza girmek ve aile öyküsündeki olumluluk oluşturmaktadır.
Genetik geçiş ve makûs hayat üslubu göğüs kanseri riskini artırıyor
Meme kanseri BRCA 1 ve BRCA 2 genetik testi olumlu olan hastalarda topluma nazaran daha fazla görülebilir. bir daha erken yaşta adet nazarann ve menopoza geç giren bayanlarda östrojene maruziyet daha fazla olduğu için tetikleyici olduğu, uzun ve yüksek östrojen tedavilerinin, obezitenin ve hayvansal yağların fazla tüketiminin, yağ hücrelerinin artmasını sağlayarak obeziteye niye olan alkol tüketiminin, doğum yapmamış olmanın ve ispat edilemese de sigara kullanmasının toksik kimyasal etkisinin göğüs kanseri riskini artırdığı düşünülmektedir. Bunun yanı sıra emzirmenin hormon maruziyetini engellemesi sebebiyle olumlu tarafta göğüs kanseri riskini azalttığı da ortaya konulan görüşler içinde yer almaktadır.
Tarama halleri tedavinin muvaffakiyet oranını artırır
Meme kanserinde hastanın kendi kendini nizamlı dönemlerle muayene etmesi teşhis konulması açısından epey değerlidir. Teşhis temalırken hasta ya da doktor tarafınca yapılan göğüs muayenesinde tespit edilen sertliklerin kıymetlendirilmesi için tetkikler ve tarama testleri istenir. Hastalığın tanısı mamografi (dijital mamografi- tomosenez), göğüs ultrasonu, galaktografi, göğüs MR’ı üzere görüntüleme halleri ve gerekli görülen hastalarda uygulanan ince –kalın iğne biyopsileri ya da gerekli olduğunda uygulanan cerrahi biyopsilerle konulmaktadır.
Meme kanseri tarama biçimleri ile ilgili bilinmesi gerekenler şöyle sıralanabilir:
- Her hanımın aylık döngüsünün birinci günü birinci gün kabul edilerek 5-14. gün içinde bir gün belirleyerek yapılan kendi kendine göğüs muayenesinin erken teşhiste değeri hayli fazladır
- Mamografi günümüzde hala göğüs kanseri taramasında altın standart olarak kabul edilmektedir.
- Kadınlara genelde 40 yaşından itibaren tertipli mamografi takibi önerilir. Lakin 35-40 yaş içinde bir baz mamografi çekimi yaptırılması ayrıyeten tavsiye edilebilir. daha sonra tabibin değerlendirmesine göre mamografi sıklığı belirlenir.
- Dijital mamografi ve tomosentez değişen teknolojinin gelişmesi ile birlikte mamografinin epeyce daha yüksek kaliteli manzara vermesini sağlamaktadır.
- Meme MR’ı her hastaya önerilmez. Bilhassa dens ağır göğüslerde, ailesinde genç yaş göğüs kanseri hikayesi olanlara, göğsünde birden çok kitle bulunanlara göğüs MR’ı önerilebilir. Lakin göğüs MR’ı rutin tarama halleri içinde yer almaz.