İnertenet Beynimizi Tembelleştiriyor Mu? – Bahar Üner Anahmias Anlatıyor

PekYakinda

Yeni Üye
Digibranding kurucu ortağı Bahar Üner Anahmias “İnternet beynimizi tembelleştiriyor mu” sorusuna yanıt verdi. Kendisi ile yapılan bir sohbette : Öğrenme ve adapte olma periyodu olan 21. yy’da niye daha az konsantre olabiliyoruz, sanki İnternet beynimizi tembelleştiriyor mu, sorusuna yanıt veren Dijital Marka Stratejisti Bahar Üner Anahmias:

“Bilgisayarda bir sayfa açılmıyor, çabucak o sayfayı terk ediyoruz. Bir şarkıyı dinlerken birinci iki nakarat kısmından daha sonra öbür müziğe atlıyoruz. Dizilerin içindeki reklama tahammülümüz yok, internetten seyretmeyi tercih ediyoruz. Youtube’da görüntüleri hızlandırarak seyrediyoruz. Cep telefonlarımızda, tabletlerimizde daima bir sürat halindeyiz. Parmağımızın bir hareketiyle ekrandaki ayrıntıları süratle üst taşıyoruz, aşağıdakileri kaçırmamak için. Sabırsızız. Her şeye, çabucak artık şu an sahip olmak istiyoruz. Konsantrasyonumuz az.

Aradığımız bir mevzuyu okurken bir de bakıyoruz ki o sayfadan bu sayfaya, daha sonra da başkasına atlamışız ve hiç ummadığımız bir sayfadayız.

Bilgiye ulaşmış mıyız? Tahminen evet, tahminen hayır.

Bilgiyi edinmiş miyiz? Muhtemelen hayır.

Ne orta değiştik? Bunun sorumlusu kim? Teknoloji mi?

Bir de işin kitap okuma boyutu var. Küçüklüğümden beri kitap oburuyum. Son senelerda okumak ve anlamak için kendimi sıradan bir vermem gerektiğini fark ediyorum. Alıyorum kitabı. Kitap fazlaca sürükleyici değilse bir de bakıyorum ki bırakmışım. Elime telefonumu almışım.

Bundan sekiz sene evvel elime geçen bir kitapla sorunun yalnızca bende olmadığını keşfettim. Kitabın ismi, ‘The Shallows! What the Internet is Doing to Our Brains? / Yüzeysellik! İnternet Beynimize Ne Yapıyor?’ müellifi ise Nicholas Carr.

Nicholas Carr konsantrasyon ve bilgiyi öğrenebilme konusunda fazlaca önemli sorun yaşadığını söyleyerek başlıyor kitabına. Tam da benim üzere. Tahminen de sizin üzere.

Bunun sebebini araştırmak için kendini inzivaya çekiyor. Bir nevi teknoloji detoksu yapıyor. Bilgisayar yok. Wi-fi yok. Cep telefonu akıllı değil. Tam bir detoks. Yalnızca kitaplarla dolu bir konuta kapanıyor müellif.

Nicholas Carr teknoloji detoksu ve eski moda okuma yolu ile konsantrasyonunu kazandığını, daima kendini geliştirebilen beyninin şimdi eski haline döndüğünü belirtiyor kitabında. söylemiş olduğine nazaran internette araştırma yapıp, okurken beynimizin daima kısa periyodik hafıza kısmını kullanıyormuşuz.

Müellifin savı ise şu: “Eğer bir daha uzun müddetli okuma sürecine dönersek, beynimiz de buna alışır. Konsantrasyonu daha uzun mühlet koruyabiliriz. Beyin de bu türlü geliştirir kendini.”

Tamam, kabul, bir daha eski tip okumaya dönelim. Ancak hayli alıştığımız Google ne olacak? Hiç araştırma yapmayacak mıyız? İnternet berbat mü? Teknolojiden uzak mı kalmalıyız?

Teknoloji beynimizi değiştiriyorsa, onu terk mi etmeliyiz?

Merak etmeyin. Bu sorunun cevabı kocaman bir “Hayır”.

Yazının bulunuşu, matbaanın icadı, televizyon… Hepsi de icat edildikleri periyotta insanlığı korkutmuş. Beynimiz tembelleşir diye. Tembelleşti mi?

Yazı ile beşerler öykülerini daha sonraki kuşaklara, bozulmadan, değişmeden ulaştırabildi. Matbaa ile kitaplar basıldı ve bilgi daha fazlaca beşere ulaştı. İnternet ile bilgi vakit ve yer kısıtlaması olmadan tüm dünyaya yayıldı. İnsanlık gelişmenini yaptığı icatlara borçlu.

Size âlâ bir haberim var.

Amerikalı psikolog Gary Small’un beyin üzerine yaptığı araştırmalara göre İnternet kullanması beyinde kimi bölgelerin daha fazla gelişmesini sağlıyormuş.

Araştırmayı anlatabilmek için sizlere iki tabirden bahsetmem lazım: Dijital Yerliler ve Dijital Göçmenler.

Dijital Yerliler – Dizüstü bilgisayarlar ve cep telefonları dünyasında doğan gençler; bizim çocuklarımız, sizin torunlarınız.

Dijital Göçmenler – Vaktinde mektup yazmış, kalemle not tutan, tüm bu teknolojiler ortaya çıkmadan doğan, bu teknolojiyi yaşının ileri bir safhasında öğrenmek zorunda kalan şahıslar: Bu da bizler ve anne-babalarımız oluyor.

Gary Small’un yaptığı araştırmaya göre Dijital Yerliler her gün ortalama 8,5 saat teknolojiye maruz kalıyor. 8,5 saat teknoloji ise ile beynin Multitasking – fazlacalu nazaranv bölgesinin, karmaşık mantık yürütme ve muhakeme maharetlerinin gelişmesini sağlıyor.

University of California’da yaptığı bu araştırmada bilhassa 55-76 yaş aralığındaki Dijital Göçmenlerin internet kullanırken beyinlerinin hangi kısımlarını kullandıklarını merak etmiş Small. Sanki internet sahiden de beyni tembelleştiriyor mu diye bakmış. Araştırmaya katılanlardan bilgisayar ekranından bir metin okumaları ve internette araştırma yapmaları istenmiş. Araştırmaya katılanların hepsinde, okuma sırasında beynin şakak, art ve yan bölgelerinde bulunan lisan, okuma, hafıza ve görme merkezlerinin faaliyetinde besbelli bir artış gözlenmiş. İnternette araştırma yapan küme ve internette yalnızca okuyan küme içinde ise fark varmış. İnternette araştırma yapanların beyninin ön ve şakak bölgelerinin yanı sıra karar alma ve muhakeme sürecini denetleyen bölgenin fonksiyonunda de artış belirlenmiş.

Araştırmayı yürütenlerin başındaki psikolog Dr. Gary Small, internette araştırma yapan şahıslarda hudutlar içindeki irtibatın başkalarına bakılırsa daha fazla olduğu kararına vardıklarını belirtmiş.

İnternette araştırma yapmak beynin karmaşık fonksiyonlarını harekete geçiriyormuş. Bunun yaşlanmada ortaya çıkan beyin hücrelerinin azalmasında etken olabileceğini belirtiyor.

Gary Small’a nazaran, “Web’de arama yapmak üzere sıradan bir nazaranv bile beynimizde tesir yapabiliyor. Beynimiz öğrenmeye devam ediyor.” Tezine göre araştırma yapmak, daima yeni bir şeyler öğrenmek tahminen de bunamayı, demansı önlüyor.

Tüm bu araştırmalar ve kaynaklar her vakit bize yol gösterici aslında.

Bizim bilmemiz gereken:

1. İnternet ömrümüzün bir gerçeği. Beynimiz bu yeni kuşak irtibat biçimiyle değişiyor. Bunu bilelim.

2. İnterneti yapan ve yaratıcı olmak için kullanalım. Öğrenelim, öğrendiğimiz bilgiyi özümsemeye çalışalım, paylaşalım, takımlaşalım, üretelim, bir daha paylaşalım. Bizim öğrendiklerimizi öbürleri da öğrensin.

3. İnternet, toplumsal medya, telefon, tablet bağımlılığından kendimizi koruyalım. Denetimli ve istikrarlı olalım.

4. Yüz yüze toplumsal bağlantılarımızı unutmayalım. Onları besleyelim.

5. Okuma alışkanlığımızı kaybetmeyelim. Yalnızca internette okumamıza güvenmeyelim. Okumanın beynimizin öbür kısımlarını de çalıştırdığını unutmayalım.

6. İnternet ezberleme alışkanlığımızı, hafızamızı zayıflatıyor, gereksiz hale getiriyorsa, biz de beynimizin bu alışkanlıklarını kaybetmemek için çabalayalım. Birtakım şeyleri aklımızda tutmaya çalışalım, bilgiyi edindikten daha sonra etrafımızla paylaşalım, anlatalım.

7. İngilizceye kesinlikle hakim olalım. Çocuklarımızın bu lisanı mümkün olan en düzgün biçimde öğrenmelerine çabalayalım. Biz ne kadar Türkçe kaynak yaratsak bile, internetteki İngilizce kaynaklar bir o kadar daha fazla ve her an artıyor.

8. İlgilendiğimiz mevzuları, dünyanın gittiği istikametteki mevzuları takip edelim. Bilgi ve öğrenme artık bir tık uzağınızda. Her bahiste kendimizi geliştirmemiz kaide.

9. Hem çocuklarımız tıpkı vakitte biz dijital zekâmızı geliştirelim. İnançlı internet araştırması, yanlışsız bilgiye ulaşmayı öğrenmek, internette gezinirken kendini denetim edebilmek, dağılmamak, toplumsal medya vaktini kısıtlı kullanmak, vb. konularda dijital zekâmızı geliştirelim.

10. En kıymetlisi yapay zekânın bir epeyce işe sahip olacağı bu vakitte İnsani özelliklerimizi kaybetmeyelim.”

Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı