Karaciğer Nakline Götüren Bu niçinlere Dikkat!

PekYakinda

Yeni Üye
Vücudun fabrikası pozisyonunda olan karaciğer, rastgele bir sebepten dolayı hasar gördüğünde yaşamsal işlevler olumsuz etkileniyor. Günümüzde kronik karaciğer yetmezliğine niye olan hastalıkların başında ise karaciğer yağlanması geliyor. Karaciğer nakli ise yetmezliğin en faal tedavisi olarak öne çıkıyor. Ülkemizde canlı vericiden yapılan nakil sayıları istenilen seviyenin de üstündeyken, organ bağışının da bu manada ne kadar değerli olduğu ortaya çıkıyor. Organ bağışının artmaması niçiniyle canlıdan nakillerin sayısı gün geçtikçe artıyor. Memorial Şişli Hastanesi Organ Nakli Merkezi Lideri Prof. Dr. Koray Acarlı, “3-9 Kasım Organ Bağışı Haftası” niçiniyle, karaciğer nakline niye olan hastalıklar ve organ bağışının ehemmiyeti hakkında bilgi verdi.

Karın boşluğunun sağ üst kısmında bulunan karaciğer bedenin en büyük organıdır. Bunun yanında karaciğer bir hayli yaşamsal işlevi da üstlenir. Bedenin fabrikası olarak çalışan bu organın kimi sebeplerden dolayı hasar görmesi kararı bir fazlaca hastalık ortaya çıkabilir. Bu hastalıkların pek birçoklarının ortak özelliği erken evrelerde belirti vermemesidir. Bu hastalıklar içinde alkole bağlı karaciğer yağlanması, alkole bağlı olmayan karaciğer yağlanması, Hepatit B ve C, Wilson, Hemokromatoz, primer biliyer siroz, primer sklerozan kolanjit, biliyer artrezi sayılabilmektedir. Bu hastalıklar evvela siroza sebep olmaktadır. Siroz toplumda bir hastalık olarak bilinse de, aslında karaciğer yapısının bozulması manasına gelmektedir.

İlerleyen karaciğer hastalığında tek tedavi karaciğer nakli

Karaciğer sirozu da ilerleme durumuna nazaran evrelere ayrılabilir. Birinci iki evrede hastalarda nizamlı doktor denetimi sağlanarak sorunun ilerlemesi minimuma indirilebilir. Tedavilerde genelde karaciğerde sertleşmiş skar dokusunun ilerlemesinin önüne geçmek, sorunun yol açtığı komplikasyonları engellemek temeldir. Bu süreçte karaciğere ziyanlı olan ilaç kullanmasından, alkolden, sıhhatsiz besinlerden uzaklaşmak kıymet taşımaktadır. Şayet siroz otoimmün bir durumdan dolayı olmuşsa bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlar, hepatitten kaynaklanıyorsa antiviral ilaçlar kullanılır. Lakin durum ileri seviyeye ulaşırsa tek tedavi prosedürü karaciğer naklidir.

Karaciğer yağlanmanız olup olmadığını öğrenin

Genelde en yaygın karaciğer nakli niçini Hepatit B, Hepatit C, alkole bağlı karaciğer hastalığı görünürken son senelerda alkole bağlı olmayan karaciğer yağlanması niçiniyle karaciğer nakli olanların sayısı artış göstermektedir. NASH olarak bilinen bu hastalık dünya üzerinde de en yaygın karaciğer nakli sebepleri içinde neredeyse birinci sıraya yerleşmek üzeredir ve toplumda şimdi herkeste karaciğer yağlanması görülmektedir. bir epey kişi karaciğer yağlanmasını önemsememekte, hayatlarına bir pürüz olacağını düşünmemektedir.

Karaciğer yağlanması birinci etapta belirti vermiyor

Başlangıçta yağlı karaciğere sahip bireylerde karaciğer işlevlerinin olağan olduğu görülür. Karaciğerin bozulduğu birinci evrelerde kan tetkikleriyle anlaşılmaz. Fakat biyopsi yahut fibroscan üzere tekniklerle karaciğerin yapısının bozulması anlaşılır. Birinci etapta belirti vermediği için de tehlikeli bir durumdur. Bu niçinle karaciğer nakline gitmemek ismine yağlı karaciğer sorunu olan hastaların kilo vermesi, sağlıklı beslenmesi, antrenmanlarına kıymet vermesi gerekmektedir. Gerek Batı toplumlarında, gerekse Doğu toplumlarında karaciğer açısından en tehlikeli hastalıklardan biri olduğu için bilhassa buna dikkat edilmelidir. Yapılan bilimsel çalışmalarda bu husus ile ilgili çarpıcı datalar ortaya konulmuştur. Kilo sorunu olmayan bireylerde de karaciğer yağlanması görülmektedir. Bu büsbütün sıhhatsiz beslenmenin ve hareket eksikliğinin bir kararıdur. Kilolu olmayan şahıslarda karaciğer yağlanması oranı yüzde 15 iken, NASH oranı yüzde 3’tür. Birinci ve ikinci sınıf şişman olanlarda NASH oranı yüzde 20, çok kilolularda NASH oranı yüzde 40 civarındadır. Türkiye’de yetişkin nüfusun yüzde 66,8’i fazla kilolu, yüzde 32.1’i obez durumdadır. Obezite karaciğer yağlanmasını; ötürüsıyla da karaciğer nakillerini getirebilmektedir.

Canlıdan nakil fazlaca lakin kadavradan organ bağışı yok

Organ nakli çağdaş tıbbın en büyük gelişmelerinden biridir. 1960’lı senelerdan beri organ nakli yardımıyla on binlerce hayat kurtulmuştur ve kurtulmaya devam etmektedir. Günümüzde organ nakli başarısı üst seviyededir. Ülkemizde kadavradan değil lakin canlıdan nakil oranları da gün geçtikçe artmaktadır. Türkiye canlıdan organ nakli konusunda çok ileri bir düzeydedir. Ülkemiz canlıdan nakilde Güney Kore ile birincilik ve ikincilik için çaba etmektedir. Lakin organ bağışı için birebir şey söylenememektedir.

Organ bağışı birebir anda bir fazlaca hayatı kurtarıyor

Canlıdan nakil oranları yüksek olsa da, kadavradan organ bağış sayıları bir türlü istenen düzeye gelememektedir. halbuki organ bağışı, kıymetli ve hayat kurtarıcı niteliktedir. Organ bağışı yardımıyla öbür birinin hayatını kurtarmak ve onun hayata tutunmasını sağlamak mümkündür. ömrün ortasında bireylerin ne vakit neye gereksinimi olacağı bilinmemektedir. Bir kişi ne kadar sağlıklı olursa olsun, günün birinde kendisini organ beklerken bulabilir. Bu niçinle batıl inançları ya da önyargıları bir kenara bırakıp, gönüllülük aslıyla hareket edip organ bağışı yapmak, topluma tahminen de kişinin kendi sevdiklerine bir umut kapısı olabilir. Buradan hareketle öteki insanların gereksinimlerine daha hassas yaklaşmanın gerekliliğine halkın ilgisi ve dikkatini çekmek ve organ bağışını artırmak için yapılan tüm çalışmalar kıymetlidir.

Organ bağışı gündelik hayata mahzur olmaz

Organ bağışı gündelik hayata pürüz olacak bir durum değildir. Organ bağışı, para bağışı üzere bir şey değildir. Tahminen para bağışı yapılırken bireyler, “Belki bir kazak alırdım” diyerek bağış yapmaktan geri durabilir. Ama organ bağışında bu biçimde bir durum bulunmamaktadır. Üstelik organ bağışı bu manada ekonomik olmanın yanında manevi açıdan da huzur verici niteliktedir. Zira organ bağışı kişinin öldükten daha sonra farklı bir vücuda hayat vermesi, farklı bir vücutta hayatına devam etmesi manasına da gelir. bir epey kişi organ bağışına kendi başına bir hastalık gelene kadar aralı durmaktadır. bu biçimde da istenilen organ bulunamadığında canlı nakil seçeneği devreye girmektedir. Şahıslar karaciğeri ya da böbreği hastalandığında yakınlarından organ alabilmektedir.

Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı