Öfke denetiminde ‘Dur, düşün, davran’ modeli uygulanmalı

PekYakinda

Yeni Üye
Öfke denetim edildiğinde yarar sağlayabiliyor

Öfke sıklıkla kişinin planlarının engellenmesi ya da haksızlığa uğranması üzere durumlarda açığa çıkan sağlıklı, kozmik ve doğal bir duygusal reaksiyon olarak tanımlanıyor. Öfkenin davranışsal birtakım aksiyonlarla de açığa çıkabildiğini belirten uzmanlar; birey tarafınca kabul edilen, anlaşılan, sağlıklı bir biçimde tabir edilmeye çalışılan öfkenin işe yarayabildiğini ve üretkenliğe katkı sağlayabildiğini söz ediyor. Uzman Klinik Psikolog Solin Çekin, öfkeye yol açan sebepler, davranışlar ve sonuçlar karşısında ‘Dur, düşün ve davran’ modelini uygulamanın öfke denetimini kolaylaştıracağını vurguluyor.


Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi Uzman Klinik Psikolog Solin Çekin, öfke ve öfke denetimi ile ilgili değerlendirmelerde bulunarak tavsiyelerini paylaştı.

Sakin kalmak hayli önemli

Günümüz toplumunda bireylerin çabucak her gün yaşadıkları onlarca gerilim yaratan durum/olay karşısında sakin kalabilmelerinin büyük kıymet taşıdığını vurgulayan Uzman Klinik Psikolog Solin Çekin, “Sürekli hale gelen, insanları kaygılandıran biroldukça yaşamsal faaliyetler ve bu faaliyetlerin sebep olduğu ekonomik, toplumsal ya da duygusal aksilikler bireylerde öfke uyandırabiliyor. elbette öfke tarifini yapabilmek için evvela ‘duygu’ teriminin ne olduğunu tanımlayabiliyor olmak gerekiyor. Hisler yaşantılarımıza eşlik eden, yaşanılan hadiselerden ve durumlardan etkilenen, bu yaşantıları etkileyen değerli ruhsal bileşenlerden birisidir” dedi.

Öfke üniversal ve doğal bir duygusal tepkidir

Öfkenin sıklıkla kişinin muhtaçlıklarının doyurulmaması, planlarının engellenmesi, haksızlığa uğranılması ya da karşılanmayan beklentilere karşı açığa çıkan sağlıklı, üniversal ve doğal bir duygusal reaksiyon olduğunu belirten Uzman Klinik Psikolog Solin Çekin, “Burada kıymetli olan öfkenin söz ediliş biçiminin olumsuz olduğudur. Öfke, sağlıklı bir bağlantı içerisinde var olabildiği üzere davranışsal birtakım hareketlerle de açığa çıkabiliyor. Birey tarafınca kabul edilen, anlaşılan, sağlıklı tabir edilmeye çalışılan bir öfke duygusu işe yarayan ve üretken olmaya götüren bir durumdur. halbuki denetim edilemeyen, bastırma ya da inkâr ile yok sayılmaya giden öfke bireyin hem kendisi tıpkı vakitte etrafı için ziyan verici bir potansiyel taşıyor” tabirlerini kullandı.

Kalabalık ortamda yaşamak da öfke doğuruyor

Uzman Klinik Psikolog Solin Çekin, ‘Birfazlaca araştırma, şiddet ve öfke eğilimleri ile bu doğrultuda meydana gelen saldırgan hareketlerin genel olarak limbik sistem, frontal lob ve temporal lobla alakalı olduğunu gösteriyor’ dedi ve kelamlarına şu biçimde devam etti:

“Tabii ki çocukluk çağında şiddete tanıklık etmek, şiddete birebir maruz kalmak, kalabalık ortamda yaşamak, ağır yoksulluk durumları, aile yapısında bozulmalara sebep olabilecek sosyoekonomik niçinler, psikiyatrik hastalığa sahip olmak, yaşanan daima gerilimli olaylar, serotonin metabolizmasında dengesizlikler, premenstrual devir içerisinde meydana hormonal dengesizlikler ve alkol/uyuşturucu kullanması da öfke eğilimini artırıyor. Uzun periyodik şiddete ya da denetimsiz öfkeye maruz kalmak da bireyde değersizlik, çaresizlik, yetersizlik üzere daha biroldukça olumsuz duygulanımı birlikteinde getiriyor. Ayrıyeten şahıslar ortası sıkıntılı irtibatlar, çalışma hayatında fonksiyonellikte düşüşler ve boşanmalar üzere olumsuz yaşamsal olaylar da birlikteinde geliyor.”

Doğru formül şahsa nazaran değişiyor

Öfkeyi sağlıklı halde tabir etme maharetini kazanmanın ‘öfke kontrolü’ olarak tanımlandığını belirten NPİSTANBUL Hastanesi Uzman Klinik Psikolog Solin Çekin, “Öfke denetiminde temel hedef saldırganlıktan uzak, şiddete dönüşmeden, bireyin kendisine ve etrafındaki bireylere ziyan vermeyecek biçimde hissini söz etme hünerini kazanmasıdır. Öfke denetiminde yanlışsız metot bireyden bireye değişmekle birlikte ilgili usul belirlenirken kişinin kendi ömür üslubu, kişilik özellikleri, bu usulü uygularken rahatsızlık hissetmemesi üzere faktörler dikkate alınmalı” dedi ve öfkeyi denetim etmede kullanılan kimi genel formları şöyle sıraladı:

  • Kışkırtılan noktaları tanımlayabilmek ve yüzleşebilmek,
  • Yönergeli cümleler kullanmak. Örneğin ‘öfkenin seni ele geçirmesine müsaade verme, derin bir nefes al’ halinde olmalı,
  • Duyguları daha net tanımak ve farkında olmak. bu biçimdece beklentilerimiz ve doyurulmamış isteklere karşı ne hissettiğimizi daha âlâ bileceğimiz için daha sağlıklı bir irtibat ortasında olabileceğiz,
  • Öfkenin ABC’sini bilmek. Öfkeye yol açan sebepler, davranışlar ve sonuçlar karşısında dur, düşün ve davran modelini uygulamak denetimi kolaylaştıracaktır,
  • Bizi kışkırtan ya da öfkelendiren olaylardan kendimizi uzak tutmaya çalışmak üzere prosedürler geliştirilebilir. Şayet tüm bunlara karşın kişi birtakım değişimler içine giremiyorsa ve öfke vakit içinde fizikî şiddet, bağırma, etrafı kırıp dökme üzere hareketlerle açığa çıkıyorsa bir psikolog ya da psikiyatrist takviyesi alınması gerekiyor.
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı