BOTR
Aktif Üye
AHMET UYKAN- MASKESİZ SÖYLEŞİLER
Onun ismini Muhteşem Lig maçlarını yönetirken duyduk. FIFA hakemi olmaya başaran isimlerden bir tanesiydi. 1995’te oynanan Kocaelispor- Samsunspor müsabakasında tribünlerden edilen küfürler kararı tarihi bir karara imza atarak maçı tatil etti. Türkiye Futbol Federasyonu’ndan dayanak alamadığı için hakemliği bıraktı. Ortalarında Cüneyt Çakır, Fırat Aydınus ve Ali Palabıyık üzere hakemlere düdük astırılmasıyla yaşanan gelişmelerin tartışıldığı ortamda Serdar Çakman, ‘Maskesiz Söyleşiler’e konuk oldu.
“HAKEMLİKTE TORPİL GEÇMEZ”
-Futbol dünyası ile yollarınız ne vakit ve nasıl kesişti? Hakemliğe başlamanıza kim vesile oldu?
1977 yılında hakem oldum. Babam da futbol hakemiydi. Her ne kadar şimdiki ‘çakma yorumcular’ baba-oğul hakemlik yapamaz üzere bir teklif ile gelseler ve Kulüpler Birliği de bunu desteklese de; hekimin oğlu hekim, öğretmeninki öğretmen, polisinki polis olabiliyor da hakemin oğlu niçin hakem olmasın. Ben de buna bir mana veremiyorum. Hakemlik işi sıkıntı iştir. Pilotluğa benzeri. Uçağı kaldırırsın ancak şayet başarılı değilsen indiremezsin; havada döner durur. Hakemlik torpil gerektiren ya da torpille yapılacak bir iş değil. Maç yarım kalır.
“BABAMIN YANINDA YETİŞTİM”
-Biroldukca hakem üzere size de babanız rol model olmuş bu biçimde.
Evet…Daha orta okul senelerından itibaren babamın hakem idman çantasını Ankara 19 Mayıs Stadyumu’na götürerek bu topluluğun içine girdim. 17 yaşına geldiğimde de yönetmelikler gereği hakem olma imkanım doğdu. Futbol dünyası ile yollarımız bu biçimde kesişti ve kısa vakitte yükseldim. Hakemlik kabiliyet, yapı, deneyim, izleme gerektiren bir branş. Onda da başarılı oldum. FIFA listesine kadar geldim. Lakin bizim topluluk vefasızdır. Mesleğimin bitişinde bu vefasızlığı 25 Ocak 1995’te şahsen yaşadım. Makus ve nahoş tezahürata karşı geldiğim için Kocaelispor-Samsunspor maçıyla da düdüğü asarak hakemliğe veda etmek zorunda kaldım.
“BABA-OĞUL MAÇ YÖNETTİK”
-O güne ilerleyen sorularda geleceğiz. Yönettiğiniz birinci maçı hatırlıyor musunuz pekala?
Ortadan fazlaca yıl geçti. Sıhhat sebebiyle birkaç ameliyat geçirdim. Fazla narkoz alınınca geriye epey dönemiyorsunuz maalesef. Fakat birinci maçıma amatör kümede babamla birlikte çıktığımı hatırlıyorum. Babam orta hakemdi, ben yardımcı hakemdim. Hatta kaldırdığım ofsayt bayraklarına babam ‘devam’ deyince epey üzülmüştüm.(Gülerek) Kesinlikle kusurlu bayrak kaldırdım ki babam da oyunu devam ettirdi. Birinci profesyonel maçım ise Denizlispor’un bir maçıydı. Rakip ekibi hatırlamıyorum. O maçla ilgili bir anım var hatta. Vaktimiz var ise özetlemek gerekirse anlatayım.
-Tabii ki… Buyurun anlatın…
Bizim vaktimizde İbrahim Acar duayen hocalarımızdandı. Denizlispor’un grup kaptanı da eski Fenerbahçeli Bahtiyar (Yorulmaz) idi.
“DELİ BAHTİYAR’A KAYGIMI ANLATAMADIM”
-Hatırlıyorum Bahtiyar’ı. Hırçın bir golcüydü. ‘Deli Bahtiyar’ lakabı da vardı.
Evet…Bahtiyar’ın oynadığı maçlar genelde arbede dövüş geçerdi. Ben de birinci defa Birinci (Süper) Lig’de bir maça çıkmıştım. Doğal olarak heyecanlıydım. İbrahim Acar’a dedim ki; ‘Hocam ben bu hafta Denizli’ye gidiyorum. Ne yapmamı önerirsin ki Bahtiyar ile sorun yaşamadan maçı kazasız bir biçimde atlatayım’ İbrahim abi de, ‘Bahtiyar’a selamımı söyle. Kâfi olur’ dedi. İbrahim hoca, daha evvelki maçlarda Bahtiyar’ı devamlı oyundan attığı için Bahtiyar ondan çekiniyordu. Maçtan evvel alana çıkarken Bahtiyar’ı yanıma çağırdım. Kendisine,’ İbrahim Hoca’nın selamı var. Bu maçta bana takviye olmanı istedi. Alım olsun’ dedim. ‘Tamam hocam merak etmeyin’ dedi. sonrasındasında kadroya yanlışsız dönerek, ‘Arkadaşlar, hakeme hiç bir biçimde itiraz etmeyeceğiz. Hakem bende’ dedi. (Gülüyor). Ben de ona, ‘Bahtiyar, bu biçimde bir şey söylenir mi? Hakem bende ne demek?’ diye çıkıştım. O da ‘Hocam yardım edin dediniz ya. Ben de yardımcı oluyorum işte’ formunda karşılık verdi. O denli bir anıyla hakemlik mesleğime başladım.
“BİZ DAHA SEVECENDİK”
-Sizin dönemizdeki hakemlerle şu anki hakemler içinde ne üzere farklar var?
Çok fark var. Biz biraz daha sevecendik. Benim yaşım genç bulunmasına karşın başka hakemlerin yaşları daha ileriydi. Artık topluluk gençleşti. Bizim devrimizde yaş sonu 50 idi. Ekseriyetle deneyimli hakemlerdi. Futbolcularla yaş farkından dolayı ortalarında hürmet, sevgi oluyordu. Alanda ne kadar otorite kursak bile bir daha sevecen davranırdık. Futbolcularla göz göze geldiğimiz vakit epeyce düzgün anlaşabilirdik. Hakemler de kusur yapabilir. Ben yanılgılı olduğum maçlarda ‘Hatalı karar verdim. Kusura bakmayın’ diyerek futbolculardan özür dilediğim vakit içinder da olmuştur. Futbolcular da bunu anlayışla karşılardı. Artık ise hakemler dans kümesi üzere. Futbolcu peşine takılıyor, hakemi yardımcısına gdolayıyor. VAR’a çağrıldığı vakit orada farklı bir küme oluşuyor. Yani hakeme hürmet, sevgi ve otorite şu anda sıfır. O da hakemlik topluluğunun saygınlığını kaybetmesinden kaynaklanıyor. Zira siz her maçta hakemi potansiyel hatalı olarak gösterirseniz, seyircinin önüne atarsınız hakeme hürmet ve sevgi kalmaz. Verdiği kararlara prestij edilmez. Bugünkü durumlar yaşanır.
“YÖNETİCİLER KİMİ ARAYACAKLARINI ÂLÂ BİLİR”
-Hakemlik mesleğiniz boyunca sizi maçlardan evvel yahut daha sonra arayan kulüp yöneticileri oldu mu?
Ben dernek yöneticiliği yaptım. Buna emsal durumları yaşayan hakem arkadaşlarımız oldu. Biz birebir zamandarnek olarak birebir vakitte Merkez Hakem Konseyi devreye girerdi. bu biçimdeki MHK Doğan Babacan, Hilmi Ok, Ertuğrul Dilek üzere duayen isimlerin bakılırsav yaptığı kuruldu. Onlara biz bu düşünceleri anlattığımız da anında tahlil getirirlerdi. Şöyle söyleyeyim; bizim topluluk enteresandır. Kulüp liderleri yahut ortacılar, arayacakları bireyleri bilir. örneğin beni aradıkları vakit telefonun yüzlerine kapanacağını yahut söylemiş olduklerinin aksisi olacağını epeyce uygun bilirler. Şöyle de bir şey vardır. Konut sahibi ya da deplasman ekibine daha sıcak bakan hakemler olabilir. Bu yapı sorunudur. Futbol oyun kurallarının ruhunda da birtakım durumlar hakemlerin kanaatine bakılırsa diye başlar. Bana nazaran faul olan bir hareket size de bakılırsa faul değildir. İşte bu tip hakemlerle yola çıkıldığında, ‘Ahmet hoca bize deplasmanda gelsin, Serdar hoca içerde gelmesin’ üzere ricalarda bulunabiliyorlardı. Artık bu durum günümüzde de var.
“HAKEMLERE KÜFÜR ETME GELENEĞİNİ YIKTIM”
-Gelelim 1995’teki tarihi Kocaelispor-Samsunspor maçına. O müsabakada tribünlerden edilen küfürler niçiniyle maçı 38. dakikada tatil ettiniz. çabucak sonrasında da hakemliği bıraktınız. niye bu biçimde bir karar aldınız?
Ben o tarihte de dernek yöneticisiydim. Tribün terörünün önlenmesiyle ilgili biroldukça çalışmalarımız oldu. Nitekim Türk toplumunun örf ve adetlerine uymayan bir tribün geleneği var bizde. Bir vazife yapıyorsunuz. O esnada kutsal değerlerinize annenize yahut eşinize ya da şahsınıza ağza alınmayacak makus kelamlar ve tezahüratlar geliyor. Artık size koro halinde küfür edilse yanlışsız karar verme şanınız olabilir mi? Olamaz…ötürüsıyla bizim bu durumumuzu kimse kabul etmiyordu. Hakemliktir, özünde vardır. Bu toplulukta küfür de olur üzere gerçeklerle bağdaşmayan telkinlerle baş başa kaldık. O devirde de söylemiş oldum. Nahoş tezahürata son verelim diye. 6222 sayılı sporda şiddet sayısının hayli kıymetli unsurlarına katkım oldu. O periyot maddeyi hazırlayan milletvekilleri beni TBMM’ye davet etti. Bir ay boyunca toplantılara gittim geldim. Deneyimlerimi aktardım. Ancak maalesef yasa tam olarak uygulanmadığı için saha içi ve haricinde şiddet devam ediyor.
“BANA SAHİP ÇIKMADILAR, DÜDÜĞÜMÜ ASTIM”
-Dönemin TFF ve MHK Lideri sizin bu hareketinize nasıl reaksiyon verdi?
bu biçimdeın yeterli hakemlerinden sayılırdım. nazaranvi bırakmamı istemediler. Şenes Erzik federasyon lideriydi. Bir maçın küfürden dolayı tatil edilmesi. Başka maçların önünü açacaktı. Bu niçinle yönetici pozisyonundakiler bundan musdarip oldular. Ahmet Güvener, bu biçimdeki MHK lideri idi. Düşünsenize artık ben küfürden maç tatil ettim. Küfür edilmeyen maç yok. Bir hafta daha sonra maça çıkan hakemler, ‘Serdar hoca tatil etti. Haydi biz de tatil edelim’ dediklerin de hiç bir maçın tamamlanma bahtı olmazdı. Bundan çekindikleri için beni desteklemediler. ondan sonrasında maçın yineına karar verdiler. Benim kanunlara, yönetmeliklere uygun davranıp maçı tatil etmem haksız görüldü ve lisansım iptal edildi. Ben de bunun üzerine hakemliğin saygınlığı zedelendiği için FIFA hakemi olmama karşın genç yaşta düdüğümü federasyonun kapısına astım.
“BU OPERASYONU LAKİN FERHAT GÜNDOĞDU’YA YAPTIRABİLİRLERDİ”
-Şu andaki MHK Lideri Ferhat Gündoğdu’yu tanıyor musunuz? Lider seçilince şaşırdınız mı?
Ferhat’ı tanıyorum. Benden daha sonra hakem oldu. Ankara’da yaşadığı için oradan tanışıklığımız var. Hakem idmanlarında birbirimize rastlardık. MHK Lideri olarak ismi anons edildiğinde topluluktaki herkes üzere ben de şaşkınlık ortasında kaldım. Beklenen bir isim değildi. Geçmişi ve mesleği prestiji ile MHK başkanlığı yapacak seviyede bir arkadaşımız değil maalesef. Kişiliğine bir şey söylemiyorum. Düzgün bir insandır. Ancak hakemlik topluluğunda hiyerarşi değerlidir. En azıdan bu işin duayen pozisyonuna gelmiş, FIFA hakemliği yapmış, bu topluluğun kahrını çekmiş, hakemliğin içini dışını uygun bilen birisinin MHK lideri yahut üyesi olması gerekir. Şimdiye kadar bu biçimde olmaya çaba edildi. Ferhat Gündoğdu, bu tahammülü yıkan bir arkadaşımız oldu. İkili bağlar yahut federasyonun tercihi diyelim. 8 Mart’taki operasyonu Serdar Tatlı’ya da teklif ettiler. Lakin o bunu kabul etmedi ve istifa etti. Bunu kim yapar? Serdar Çakman gelse yapmaz, Ahmet Çakar yahut Mustafa Çulcu gelse yapmaz. En düzgünü biz ismi duyulmayan lakin kelamımızı dinleyecek bir arkadaşı getirelim dediler. Ve Ferhat bu türlü MHK lideri oldu diye düşünüyorum.
“EL ÇEKTİRİLEN HAKEMLER ÇOCUKLARINA NE DİYECEK?”
-Hakemlere yönelik bu operasyonu nasıl değerlendiriyorsunuz?
Bir kez epey üzgünüm. Her şeydilk evvel insan olarak olaya bakmak lazım. Hakem de insan. Futbolcu da antrenör de …her insanın bir ailesi bir toplumsal hayatı var. Artık düşünebiliyor musunuz gözlemcilerle birlikte bu 28 arkadaşımızın okula giden çocukları, ‘Baba seni neden işten attılar, yolsuzluğa mı karıştın’ diye soruyor. Eşleri tıpkı şeyleri soruyor. Topluluk hiç bir biçimde bu operasyonu hak etmedi. MHK’nin devir periyot çalışmak istemediği bireyler olmuştur. Onlara az maç verilir. Yavaş yavaş tavsiye edilir. Dönem sonunda da klasman düşürülür. Hakemlikten uzaklaştırılır. Sistem bütün dünyada bu biçimdedir. Bu operasyonu şiddetle kınıyorum.
“KULÜPLER BİRLİĞİ, SERDAR TATLI’YI İKNA EDEMEDİ… BU BİR CİNAYET”
-MHK, niye bu biçimde bir sonucu almış olabilir?
Bana göre Kulüpler Birliği’nin daha öncesinden almış olduğu ve eski MHK Lideri Serdar Tatlı’nın kabul etmediği kararlar uygulanmıştır. Fırat Aydınus’a dediniz ki; ’Ne olur bırakma hakemliği. Bir yıl daha kal’. Üstüne derbi maçları yönettirdiniz. Yani Fırat Aydınus üzere bakılırsavine son verilen hakemler 4 büyüklerin toplam 30 küsur maçını yönetti. Latife değil. Ve bu arkadaşlara, ‘Sizinle çalışmak istemiyoruz. Hakemliğinizi beğenmiyoruz ya da kurumumuzu küçük düşürecek hareketlerde bulunuyorsunuz’ diyorsunuz. bu biçimde bir şey olamaz. Bu bir cinayet.
“ÇETELEŞME VAR DİYENLER BUNU İSPATLASINLAR”
-Bir de hakemler içinde çeteleşmeden bahsediliyor.
Artık 36 tane kamera ile izlenen bir maçta; yanlışlı bir taç atışı sonucunın bile günlerce tartışıldığı bir ortamda çeteleşme olsa şimdiye kadar çıkmaz mıydı ortaya? Olmayan şeyleri biz hakemlere yahut futbol topluluğundaki ögelere yüklüyoruz. İşte o maç satıldı, o terör örgütü üyesi…Başka şaibeler…Bunlar söyleniyor. ‘Hadi buyurun gelin savcılığa gidelim. İspat edin’ söylemiş olduğiniz vakit hiç bir kişi yok ortada. Bunlar kulaktan dolma safsatalar. Çeteleşme mümkün değil. Türkiye devleti fazlaca büyük bir devlet. Çeteleşme olsa şimdiye kadar her terör örgütünün üstesinden gelmiş olan devletimiz buna müsaade verir miydi?
“KARA LİSTE DAHA EKİM AYINDA HAZIRLANDI, PALAVRA SÖYLÜYORLAR”
-Peki sizce bu operasyonu kim yaptırdı?
Bu operasyonun düzenlenmesinde hakikat davranmayan Kulüpler Birliği’ni kınıyorum. 8 Mart’ta bir açıklama yaptılar. Bu hususla yakından yahut uzaktan ilgimiz yok diye. halbuki 19 Ekim’de TFF Lider Yardımcısı Servet Yardımcı ve Kulüpler Birliği, Serdar Tatlı’yı bir toplantıya davet ettiler. Şu anki listeyi bu biçimde da ortaya çıkardılar. Bu hakemleri istemiyoruz diye. Sebep nedir? Bu hakemler maç mı sattı, eyyam mı yaptılar, birileri rüşvet mi verdi? bu biçimde bir şey de yok. Hayır istemiyoruz. Bu hakemler tavsiye edildikten daha sonra yönetilen hakemler de var. Hiç kusursuz maç var mı? Yok…Hakemliğin ve futbolunda özünde kusur yapmak var. Penaltı kaçırıyor futbolcu. Maçı sattı diyebilir miyiz? Yahut kaleci elindeki topu kaçırıp gol oluyor. Kaleci maçı sattı diyebilir miyiz? Hakem de kusurlu karar verdi. Lakin hakem maçı sattı diyoruz. bu biçimde bir şey olamaz. Kulüpler Birliği buna alet oluyor. Bunu da tez ediyor. Utanmadan çıkıp palavra söylüyorlar. ‘Bizim haberimiz yok’ diyorlar. Bu listeyi de hazırlayanlar da onlar. Çıksınlar dürüstçe söylesinler. Bizim ilgimiz yok diyerek kamuoyunu yanıltıyorlar. Bunlar koca koca beşerler.Kulüp liderleri. Hiç utanma arlanma da yok. Yapılan toplantı ortada. Verdikleri liste ortada. Ona bakılırsa yapılan uygulama aşikâr. daha sonra bizim alakamız yok diyorlar. Biz de inandık. Çok komik…
“MHK LİDERİ, DOĞRULARI SÖYLEMİYOR”
-MHK Lideri Ferhat Gündoğdu’nun, ‘Biz performansa göre ve gençleştirmeye yönelik bir uygulama yaptık’ halindeki açıklamaları sizi tatmin etti mi?
Ferhat’ın kendisi tatmin olmadı ki bu açıklamalardan biz tatmin olalım. Ferhat’a yazdılar o kağıdı. ‘Sen bunu çık basın toplantısında oku’ dediler. Ferhat da bunu yaptı. Onu da kınıyorum. Doğruları söylemiyor. ‘4 aydan beri bütün maçları ve hakemleri izledik’ dedi. ‘Ben federasyon liderimize her gün rapor verdim. O doğrultuda hazırlandı’ dedi. Palavra… Daha ekim ayında federasyonda bu liste hazırlanmıştı. Bu arkadaşların hakemlik yapması istenmiyordu. Ferhat da çıkıp bunu kendisi yapmış üzere deklare etti. Dürüst olmaya davet ediyorum. Yanlışsız beyan veremeyen bu arkadaşların atayacakları hakemler şaibe altına girerler. İki gün daha sonra küme düşme kaldırılsın diye baskılar başlayacaktır. Bu hakemler yüzünden puan kaybettik demeler artacak. Bunun alt yapısını hazırlıyorlar.
“CÜNEYT ÇAKIR İÇİN HİÇ VİCDANLARI SIZLAMADI MI?”
-MHK Lideri, ayrıyeten ’Bu operasyon için 1 dakika bile bekleyemezdik’ dedi. Bunu nasıl yorumluyorsunuz?
Bir dakika beklenmeyecek biçimde bu operasyonun gerçekleştirilmesi gerekli ise bu listede olan arkadaşlara bir hafta evvel maç verdiniz. Bu güvenmediğiniz hakemlere bu biçimde nasıl güvendiniz de maç verdiniz? bu biçimde siz de şaibelisiniz. Fırat Aydınus’a niçin yalvardınız hakemliğe bir daha başlattırdınız? Cüneyt Çakır, Şubat’taki FIFA toplantısına Dünya Kupası’na katılmak için gitti. Yazık günah değil mi o çocuğun hakemliğini bitiriyorsunuz? ‘Şimdiye kadar hiç bir Türk’e nasip olmamış bir başarıyı elde etmiş, üçüncü kere Dünya Kupası’na gidecek bir arkadaşımızın hakemliğini bitirirken hiç mi vicdanınız sızlamadı?’ diye sorarlar adama.
ERMAN TOROĞLU’NUN İDDİALARI…
-Bu operasyonu destekleyen Erman Toroğlu, kumar ve bahis oynayan hakemlerin de olduğunu öne sürdü. Bu savlar için neler söylersiniz?
Erman, kendine baksın..!
“ABDURRAHMAN ARICI HEM HAKİM HEM SAVCI!”
-Hakemler Derneği Lideri Abdurrahman Arıcı’dan ise hiç bir açıklama olmadı. niye sessiz kaldı?
Bu da Türkiye’deki en büyük çelişkilerden biridir. Dernek lideri olan Abdurrahman Arıcı, bununla birlikte şu anki federasyonun temsilciler şurası lideri ve maaşlı elemanı. Yani hem hakim hem savcı. Aktif Futbol Hakemleri Derneği’nin tüzüğünde aktif olmayan hakem ve gözlemcilerin derneğe üye olma talihi yok. Abdurrahman da hem aktif gözlemci değil tıpkı vakitte aktif hakem değil ve bu derneğin de lideri. bu biçimde bir çelişki olabilir mi? Maalesef Türkiye’de yönetmeliklerin alt üst edildiği, kurallara kanunlara uyulmadığının açık bir meselai yaşıyoruz. Artık Abdurrahman Arıcı’nın çıkıp ,’Federasyonun uygulaması yanlıştır, biz hakem arkadaşlarımızı koruyoruz’ dediği anda temsilciler heyetinden gönderilir. Aylık aldığı maaş da kesilir. O da bu riske girmeyeceği için çıkıp tek söz söyleyemiyor. 8 Mart Bayanlar Günü’nü kutluyor. Öteki toplumsal aktivitelere katılıyor. Fakat hakemlerin kellesi alındığında ortaya çıkamıyor. Bu da en büyük ayıplardan bir tanesi.
“İNSANLAR İŞSİZ KALMAKTAN KORKUYOR”
-Liste dışı kalan hakemlere takviye veren yalnızca Mete Kalkavan oldu. Dönem sonuna kadar maç almak istemediğini söylemiş oldu. Buna karşılık hakem topluluğunda sizin daha evvel yaptığınız üzere ses getiren bir reaksiyon olmadı. Bunun niçini nedir?
Bizim vaktimizde hakemlikten para kazanmıyorduk. Üstüne para harcıyorduk. Ancak günümüzde yarı profesyonel uygulamalar var. Maç başına 10-15 bin lira üzere alınan kıymetli bedeller var. Hakemlerin mesleklerine göre 40-45 bin lira ödenen maaşlar var. Beşerler ailelerini geçindiriyorlar. Allaha ısmarladık dediklerinde bunlardan yoksun kalacaklar. Kolay mı?
“HALİL UMUT MELER VE ARDA KARDEŞLERE YAKIŞTIRAMADIM”
-Siz olsaydınız rastgele bir yansıda bulunur muydunuz?
Ben her vakit dürüstlüğün ve doğrunun yanında oldum. Dernek başkanlığı yaptığım periyotta çıkıp yansımı koydum. 26 yıl evvel küfür ediliyor diye düdüğümü astım. Bugün olsaydım kat kat daha fazlasını yapardım. Arkadaşlarımı da yönlendirmeye çalışırdım. Fakat maalesef hakem topluluğu birlik ve birliktelik ortasında hareket edemiyor. Mete Kalkavan’ı tebrik ediyorum. O bir hal koydu. Aslında Arda Kardeşler ve Halil Umut Meler de bir reaksiyon koydu. Lakin federasyonun ve MHK’nın yalvar yakarışları niçiniyle, ‘Peki bu biçimde VAR’da vazife alalım’ dediler. Verdikleri karardan döndüler. Onları da eleştiriyorum. İki tane FIFA hakemi olmadan bu maçlar yönetilemez. Bu muhakkak. Kendi arkadaşlarını da yanlarına çekip en azından 1 hafta maçlara çıkmasalardı yahut maçları 15 dakika geç başlatsalardı keşke.
“MAÇLARI YABANCI HAKEMLER DEĞİL; KULÜP LİDERLERİ YÖNETSİN”
-Yabancı hakem telaffuzları için görüşlerinizi de merak ediyorum.
Yalnızca maçlar Muhteşem Lig’de oynanmıyor ki… Yüzlerce maçlar var. Ben dernek lideri olsam 6 bin hakemi alanlardan çekerdim. Dışarıdan yabancı hakem getirsinler de bakılırsayim bu biçimde. Çıksınlar kendileri yönetsinler Kulüpler Birliği olarak.
“KÜME DÜŞMEMEK İÇİN MAZARET HAZIRLADILAR”
-Yaşanan bu olaylardan daha sonra ligin şaibeli olduğunu düşünüyor musunuz?
Hayır düşünmüyorum…Çünkü hakemler şaibeli değil. Liste dışı bırakılan hakemlere bu yaftayı yapıştırıp küme düşmenin iptalini isteyecekler. Başta Çaykur Rizespor kulübü olmak üzere. Küme düşmenin mazereti olarak bu hakemlerin yönettiği maçları öne sürecekler. Ancak bence ligde şaibe falan yok. Bundan daha sonra da hakem yanılgıları olacak. Bundan daha sonra da gruplar haksız yere puan kaybedebilirler. Şayet bunların kasıtlı olarak yapıldığını tez biri var ise çıksın açıklasın biz hakem topluluğu olarak o arkadaşı nazaranvden almasını biliriz.
“TÜRKİYE’DE VAR SİSTEMİ YOK!”
-Türkiye’de VAR sistemi daima tartışma konusu. Bunun için neler söylersiniz.
VAR sistemi Avrupa’da uygulanırken maçlar 2-3 dakika uzuyor. Bizde ise 20 dakika. Bu kadar net. Demek ki VAR’ı adaletli bir biçimde kullanamıyoruz.
“BEŞİKTAŞ’IN GOLÜNÜ İPTAL ETTİĞİM İÇİN VİCDAN AZABI ÇEKTİM”
-VAR sistemi demişken sizin 1992’de yönettiğiniz ve 1-1 birliktee biten maçta Konyaspor-Beşiktaş maçında Sergen Yalçın’ın golünü iptal etmiştiniz. Hatta maçtan daha sonra foto muhabirine bakarak bu biçimde bir karar verdiğiniz söyleniyor. Bu yanlışsız mu?
Hakemlik ömrümde üzüldüğüm ve vicdan azabı çektiğim tek olaydır. O durumda Sergen’in gerisinde kaldım. Sergen çok kıvrak bir oyuncu olduğu için topu koluyla düzeltti üzere geldi bana. Topu da 90’da taktı. Çok hoş bir gol attı. Biz kimi vakit doğruyu bulmak ismine taç atışında top toplayıcı çocuklara bile sorarız. Kâfi ki doğruyu bulalım. Yardımcı hakem bayrak kaldırmamıştır yahut durumu nazaranmemişizdir. Natürel ki deneyim kazandıkça bu işler ortaya çıkıyor. meğer aslına bakarsanız tacı atan çekilir, oburu gelip kullanır. Hiç karar vermeseniz bile futbolcular doğruyu kendileri bulurlar aslında.
“KAZIM KANAT, SERGEN’İN ELİYLE OYNADIĞINI ONAYLADI”
-O durumda neler yaşanmıştı?
O maçta foto muhabirlerinden biri de Allah rahmet eylesin Kazım Kanat idi. Golü iptal ederken başımla ona bakarak,’Sergen, koluyla aldı değil mi?’ diye sordum. O koyu Beşiktaşlı olduğu için palavra söylemez dedim. O da başını öne eğerek benim sonucumı gerçek olduğunu ima etti. Ona güvendim ve golü iptal ettim. daha sonra televizyondan baktığımda Sergen’in topu göğsü ile aldığın gördüm. Üzüldüm natürel… Çabucak bir basın toplantısı yaptım. ‘Beşiktaş kaybettiği puanla şampiyonluğu kaçırırsa ben hakemliği bırakırım’ dedim. Allah selamet versin bu biçimdeki liderler epeyce değerliydi. Merhum Süleyman Seba da İstanbul’da bir açıklama yaptı. ‘Biz Serdar hocanın dürüstlüğüne, namusluğuna inanıyoruz. Hakemliği bırakmasını istemeyiz’ dedi. Ben de hakemliğime devam ettim fakat hayatım boyunca istemeden yaptığım en büyük küsurdu. bu biçimde VAR olsaydı Sergen’in topu göğsüyle denetim ettiği tespit edilir ve gol geçerli sayılırdı.
“TÜRK FUTBOLUNU MÜTEAHHİTLER YÖNETİYOR”
-Sizce Türk futbolunun en büyük sorunu nedir?
Ayaklar baş oldu.(Gülerek) Mutlaka bu biçimde…Hakemi potansiyel hatalı gösteriyoruz. senelerca yurt haricinde maç yönettim. Beşerler tiyatro izler üzere maç seyrederler. İspanya’da küfür yoktur. Hakemi protesto etmek için beyaz mendil sallarlar. Bizde kutsallarımıza küfür edilir. Maalesef ülkemizde yöneticilerimizin yanlış seçimleri bu işleri buralara getirdi. Bakıyorsunuz evvelden eyyam yapanları, federasyon idarelerine, Merkez Hakem Heyeti’ne getirmeye çalışıyorlar. Bir de futbolun içine siyaset girdi. Federasyon üyelerinin yarısı müteahhit. Gidin işinizi yapın kardeşim. Futbol oynadınız mı, hakemlik yaptınız mı? Yok. Müteahhitler geldi, işlerini güçlerini bıraktılar. Federasyonun içine girerek bundan nemalanma çabası arasındaler. ‘Biz büyük şirketleriz, paraya pula gereksinimimiz yok’ diyerek masa altı oyunlarla hakemleri de işin içine katarak kendi çıkarlar doğrultusunda hareket ediyorlar. Yani bizde gerçek yönetici yok, Bu işi bilenler işin başında değil. Onun için Türkiye’de futbol bir adım ilerleyemez.
“HAKEMLERE DE GÜVENMEMİZ LAZIM”
-Benim sorularım bu kadardı. Sizin eklemek istediğiniz bir şey var mı?
Hakemlik topluluğu değerli bir topluluktur. Hakemler futbolun şayet olmazsa olmazıdır. Çok sıkıştıklarında biz dışarıdan hakem getiririz diyorlar. Türk insanına her alanda nasıl güveniyorsak hakemlere de o biçimde güvenip takviye olmamız gerek. Alttan gelen gençlere yeterli bir eğitim verilirse bu iş tertibe girer. Ancak bunu yapacak dirayetli, kaliteli, kültürlü, düzeyli, hiyerarşiyi bozmayan yapıda yöneticilerin iş başına getirilmesi lazım.
KİMLİK KARTI
İsmi soyadı: Serdar Çakman
Doğum tarihi: 1958
Doğum yeri: Tekirdağ
Eğitim durumu: Gazi Üniversitesi Vücut Eğitimi ve Spor Kısmı
Mesleği: Eski FİFA Hakemi, Avukat
Onun ismini Muhteşem Lig maçlarını yönetirken duyduk. FIFA hakemi olmaya başaran isimlerden bir tanesiydi. 1995’te oynanan Kocaelispor- Samsunspor müsabakasında tribünlerden edilen küfürler kararı tarihi bir karara imza atarak maçı tatil etti. Türkiye Futbol Federasyonu’ndan dayanak alamadığı için hakemliği bıraktı. Ortalarında Cüneyt Çakır, Fırat Aydınus ve Ali Palabıyık üzere hakemlere düdük astırılmasıyla yaşanan gelişmelerin tartışıldığı ortamda Serdar Çakman, ‘Maskesiz Söyleşiler’e konuk oldu.
“HAKEMLİKTE TORPİL GEÇMEZ”
-Futbol dünyası ile yollarınız ne vakit ve nasıl kesişti? Hakemliğe başlamanıza kim vesile oldu?
1977 yılında hakem oldum. Babam da futbol hakemiydi. Her ne kadar şimdiki ‘çakma yorumcular’ baba-oğul hakemlik yapamaz üzere bir teklif ile gelseler ve Kulüpler Birliği de bunu desteklese de; hekimin oğlu hekim, öğretmeninki öğretmen, polisinki polis olabiliyor da hakemin oğlu niçin hakem olmasın. Ben de buna bir mana veremiyorum. Hakemlik işi sıkıntı iştir. Pilotluğa benzeri. Uçağı kaldırırsın ancak şayet başarılı değilsen indiremezsin; havada döner durur. Hakemlik torpil gerektiren ya da torpille yapılacak bir iş değil. Maç yarım kalır.
“BABAMIN YANINDA YETİŞTİM”
-Biroldukca hakem üzere size de babanız rol model olmuş bu biçimde.
Evet…Daha orta okul senelerından itibaren babamın hakem idman çantasını Ankara 19 Mayıs Stadyumu’na götürerek bu topluluğun içine girdim. 17 yaşına geldiğimde de yönetmelikler gereği hakem olma imkanım doğdu. Futbol dünyası ile yollarımız bu biçimde kesişti ve kısa vakitte yükseldim. Hakemlik kabiliyet, yapı, deneyim, izleme gerektiren bir branş. Onda da başarılı oldum. FIFA listesine kadar geldim. Lakin bizim topluluk vefasızdır. Mesleğimin bitişinde bu vefasızlığı 25 Ocak 1995’te şahsen yaşadım. Makus ve nahoş tezahürata karşı geldiğim için Kocaelispor-Samsunspor maçıyla da düdüğü asarak hakemliğe veda etmek zorunda kaldım.
“BABA-OĞUL MAÇ YÖNETTİK”
-O güne ilerleyen sorularda geleceğiz. Yönettiğiniz birinci maçı hatırlıyor musunuz pekala?
Ortadan fazlaca yıl geçti. Sıhhat sebebiyle birkaç ameliyat geçirdim. Fazla narkoz alınınca geriye epey dönemiyorsunuz maalesef. Fakat birinci maçıma amatör kümede babamla birlikte çıktığımı hatırlıyorum. Babam orta hakemdi, ben yardımcı hakemdim. Hatta kaldırdığım ofsayt bayraklarına babam ‘devam’ deyince epey üzülmüştüm.(Gülerek) Kesinlikle kusurlu bayrak kaldırdım ki babam da oyunu devam ettirdi. Birinci profesyonel maçım ise Denizlispor’un bir maçıydı. Rakip ekibi hatırlamıyorum. O maçla ilgili bir anım var hatta. Vaktimiz var ise özetlemek gerekirse anlatayım.
-Tabii ki… Buyurun anlatın…
Bizim vaktimizde İbrahim Acar duayen hocalarımızdandı. Denizlispor’un grup kaptanı da eski Fenerbahçeli Bahtiyar (Yorulmaz) idi.
“DELİ BAHTİYAR’A KAYGIMI ANLATAMADIM”
-Hatırlıyorum Bahtiyar’ı. Hırçın bir golcüydü. ‘Deli Bahtiyar’ lakabı da vardı.
Evet…Bahtiyar’ın oynadığı maçlar genelde arbede dövüş geçerdi. Ben de birinci defa Birinci (Süper) Lig’de bir maça çıkmıştım. Doğal olarak heyecanlıydım. İbrahim Acar’a dedim ki; ‘Hocam ben bu hafta Denizli’ye gidiyorum. Ne yapmamı önerirsin ki Bahtiyar ile sorun yaşamadan maçı kazasız bir biçimde atlatayım’ İbrahim abi de, ‘Bahtiyar’a selamımı söyle. Kâfi olur’ dedi. İbrahim hoca, daha evvelki maçlarda Bahtiyar’ı devamlı oyundan attığı için Bahtiyar ondan çekiniyordu. Maçtan evvel alana çıkarken Bahtiyar’ı yanıma çağırdım. Kendisine,’ İbrahim Hoca’nın selamı var. Bu maçta bana takviye olmanı istedi. Alım olsun’ dedim. ‘Tamam hocam merak etmeyin’ dedi. sonrasındasında kadroya yanlışsız dönerek, ‘Arkadaşlar, hakeme hiç bir biçimde itiraz etmeyeceğiz. Hakem bende’ dedi. (Gülüyor). Ben de ona, ‘Bahtiyar, bu biçimde bir şey söylenir mi? Hakem bende ne demek?’ diye çıkıştım. O da ‘Hocam yardım edin dediniz ya. Ben de yardımcı oluyorum işte’ formunda karşılık verdi. O denli bir anıyla hakemlik mesleğime başladım.
“BİZ DAHA SEVECENDİK”
-Sizin dönemizdeki hakemlerle şu anki hakemler içinde ne üzere farklar var?
Çok fark var. Biz biraz daha sevecendik. Benim yaşım genç bulunmasına karşın başka hakemlerin yaşları daha ileriydi. Artık topluluk gençleşti. Bizim devrimizde yaş sonu 50 idi. Ekseriyetle deneyimli hakemlerdi. Futbolcularla yaş farkından dolayı ortalarında hürmet, sevgi oluyordu. Alanda ne kadar otorite kursak bile bir daha sevecen davranırdık. Futbolcularla göz göze geldiğimiz vakit epeyce düzgün anlaşabilirdik. Hakemler de kusur yapabilir. Ben yanılgılı olduğum maçlarda ‘Hatalı karar verdim. Kusura bakmayın’ diyerek futbolculardan özür dilediğim vakit içinder da olmuştur. Futbolcular da bunu anlayışla karşılardı. Artık ise hakemler dans kümesi üzere. Futbolcu peşine takılıyor, hakemi yardımcısına gdolayıyor. VAR’a çağrıldığı vakit orada farklı bir küme oluşuyor. Yani hakeme hürmet, sevgi ve otorite şu anda sıfır. O da hakemlik topluluğunun saygınlığını kaybetmesinden kaynaklanıyor. Zira siz her maçta hakemi potansiyel hatalı olarak gösterirseniz, seyircinin önüne atarsınız hakeme hürmet ve sevgi kalmaz. Verdiği kararlara prestij edilmez. Bugünkü durumlar yaşanır.
“YÖNETİCİLER KİMİ ARAYACAKLARINI ÂLÂ BİLİR”
-Hakemlik mesleğiniz boyunca sizi maçlardan evvel yahut daha sonra arayan kulüp yöneticileri oldu mu?
Ben dernek yöneticiliği yaptım. Buna emsal durumları yaşayan hakem arkadaşlarımız oldu. Biz birebir zamandarnek olarak birebir vakitte Merkez Hakem Konseyi devreye girerdi. bu biçimdeki MHK Doğan Babacan, Hilmi Ok, Ertuğrul Dilek üzere duayen isimlerin bakılırsav yaptığı kuruldu. Onlara biz bu düşünceleri anlattığımız da anında tahlil getirirlerdi. Şöyle söyleyeyim; bizim topluluk enteresandır. Kulüp liderleri yahut ortacılar, arayacakları bireyleri bilir. örneğin beni aradıkları vakit telefonun yüzlerine kapanacağını yahut söylemiş olduklerinin aksisi olacağını epeyce uygun bilirler. Şöyle de bir şey vardır. Konut sahibi ya da deplasman ekibine daha sıcak bakan hakemler olabilir. Bu yapı sorunudur. Futbol oyun kurallarının ruhunda da birtakım durumlar hakemlerin kanaatine bakılırsa diye başlar. Bana nazaran faul olan bir hareket size de bakılırsa faul değildir. İşte bu tip hakemlerle yola çıkıldığında, ‘Ahmet hoca bize deplasmanda gelsin, Serdar hoca içerde gelmesin’ üzere ricalarda bulunabiliyorlardı. Artık bu durum günümüzde de var.
“HAKEMLERE KÜFÜR ETME GELENEĞİNİ YIKTIM”
-Gelelim 1995’teki tarihi Kocaelispor-Samsunspor maçına. O müsabakada tribünlerden edilen küfürler niçiniyle maçı 38. dakikada tatil ettiniz. çabucak sonrasında da hakemliği bıraktınız. niye bu biçimde bir karar aldınız?
Ben o tarihte de dernek yöneticisiydim. Tribün terörünün önlenmesiyle ilgili biroldukça çalışmalarımız oldu. Nitekim Türk toplumunun örf ve adetlerine uymayan bir tribün geleneği var bizde. Bir vazife yapıyorsunuz. O esnada kutsal değerlerinize annenize yahut eşinize ya da şahsınıza ağza alınmayacak makus kelamlar ve tezahüratlar geliyor. Artık size koro halinde küfür edilse yanlışsız karar verme şanınız olabilir mi? Olamaz…ötürüsıyla bizim bu durumumuzu kimse kabul etmiyordu. Hakemliktir, özünde vardır. Bu toplulukta küfür de olur üzere gerçeklerle bağdaşmayan telkinlerle baş başa kaldık. O devirde de söylemiş oldum. Nahoş tezahürata son verelim diye. 6222 sayılı sporda şiddet sayısının hayli kıymetli unsurlarına katkım oldu. O periyot maddeyi hazırlayan milletvekilleri beni TBMM’ye davet etti. Bir ay boyunca toplantılara gittim geldim. Deneyimlerimi aktardım. Ancak maalesef yasa tam olarak uygulanmadığı için saha içi ve haricinde şiddet devam ediyor.
“BANA SAHİP ÇIKMADILAR, DÜDÜĞÜMÜ ASTIM”
-Dönemin TFF ve MHK Lideri sizin bu hareketinize nasıl reaksiyon verdi?
bu biçimdeın yeterli hakemlerinden sayılırdım. nazaranvi bırakmamı istemediler. Şenes Erzik federasyon lideriydi. Bir maçın küfürden dolayı tatil edilmesi. Başka maçların önünü açacaktı. Bu niçinle yönetici pozisyonundakiler bundan musdarip oldular. Ahmet Güvener, bu biçimdeki MHK lideri idi. Düşünsenize artık ben küfürden maç tatil ettim. Küfür edilmeyen maç yok. Bir hafta daha sonra maça çıkan hakemler, ‘Serdar hoca tatil etti. Haydi biz de tatil edelim’ dediklerin de hiç bir maçın tamamlanma bahtı olmazdı. Bundan çekindikleri için beni desteklemediler. ondan sonrasında maçın yineına karar verdiler. Benim kanunlara, yönetmeliklere uygun davranıp maçı tatil etmem haksız görüldü ve lisansım iptal edildi. Ben de bunun üzerine hakemliğin saygınlığı zedelendiği için FIFA hakemi olmama karşın genç yaşta düdüğümü federasyonun kapısına astım.
“BU OPERASYONU LAKİN FERHAT GÜNDOĞDU’YA YAPTIRABİLİRLERDİ”
-Şu andaki MHK Lideri Ferhat Gündoğdu’yu tanıyor musunuz? Lider seçilince şaşırdınız mı?
Ferhat’ı tanıyorum. Benden daha sonra hakem oldu. Ankara’da yaşadığı için oradan tanışıklığımız var. Hakem idmanlarında birbirimize rastlardık. MHK Lideri olarak ismi anons edildiğinde topluluktaki herkes üzere ben de şaşkınlık ortasında kaldım. Beklenen bir isim değildi. Geçmişi ve mesleği prestiji ile MHK başkanlığı yapacak seviyede bir arkadaşımız değil maalesef. Kişiliğine bir şey söylemiyorum. Düzgün bir insandır. Ancak hakemlik topluluğunda hiyerarşi değerlidir. En azıdan bu işin duayen pozisyonuna gelmiş, FIFA hakemliği yapmış, bu topluluğun kahrını çekmiş, hakemliğin içini dışını uygun bilen birisinin MHK lideri yahut üyesi olması gerekir. Şimdiye kadar bu biçimde olmaya çaba edildi. Ferhat Gündoğdu, bu tahammülü yıkan bir arkadaşımız oldu. İkili bağlar yahut federasyonun tercihi diyelim. 8 Mart’taki operasyonu Serdar Tatlı’ya da teklif ettiler. Lakin o bunu kabul etmedi ve istifa etti. Bunu kim yapar? Serdar Çakman gelse yapmaz, Ahmet Çakar yahut Mustafa Çulcu gelse yapmaz. En düzgünü biz ismi duyulmayan lakin kelamımızı dinleyecek bir arkadaşı getirelim dediler. Ve Ferhat bu türlü MHK lideri oldu diye düşünüyorum.
“EL ÇEKTİRİLEN HAKEMLER ÇOCUKLARINA NE DİYECEK?”
-Hakemlere yönelik bu operasyonu nasıl değerlendiriyorsunuz?
Bir kez epey üzgünüm. Her şeydilk evvel insan olarak olaya bakmak lazım. Hakem de insan. Futbolcu da antrenör de …her insanın bir ailesi bir toplumsal hayatı var. Artık düşünebiliyor musunuz gözlemcilerle birlikte bu 28 arkadaşımızın okula giden çocukları, ‘Baba seni neden işten attılar, yolsuzluğa mı karıştın’ diye soruyor. Eşleri tıpkı şeyleri soruyor. Topluluk hiç bir biçimde bu operasyonu hak etmedi. MHK’nin devir periyot çalışmak istemediği bireyler olmuştur. Onlara az maç verilir. Yavaş yavaş tavsiye edilir. Dönem sonunda da klasman düşürülür. Hakemlikten uzaklaştırılır. Sistem bütün dünyada bu biçimdedir. Bu operasyonu şiddetle kınıyorum.
“KULÜPLER BİRLİĞİ, SERDAR TATLI’YI İKNA EDEMEDİ… BU BİR CİNAYET”
-MHK, niye bu biçimde bir sonucu almış olabilir?
Bana göre Kulüpler Birliği’nin daha öncesinden almış olduğu ve eski MHK Lideri Serdar Tatlı’nın kabul etmediği kararlar uygulanmıştır. Fırat Aydınus’a dediniz ki; ’Ne olur bırakma hakemliği. Bir yıl daha kal’. Üstüne derbi maçları yönettirdiniz. Yani Fırat Aydınus üzere bakılırsavine son verilen hakemler 4 büyüklerin toplam 30 küsur maçını yönetti. Latife değil. Ve bu arkadaşlara, ‘Sizinle çalışmak istemiyoruz. Hakemliğinizi beğenmiyoruz ya da kurumumuzu küçük düşürecek hareketlerde bulunuyorsunuz’ diyorsunuz. bu biçimde bir şey olamaz. Bu bir cinayet.
“ÇETELEŞME VAR DİYENLER BUNU İSPATLASINLAR”
-Bir de hakemler içinde çeteleşmeden bahsediliyor.
Artık 36 tane kamera ile izlenen bir maçta; yanlışlı bir taç atışı sonucunın bile günlerce tartışıldığı bir ortamda çeteleşme olsa şimdiye kadar çıkmaz mıydı ortaya? Olmayan şeyleri biz hakemlere yahut futbol topluluğundaki ögelere yüklüyoruz. İşte o maç satıldı, o terör örgütü üyesi…Başka şaibeler…Bunlar söyleniyor. ‘Hadi buyurun gelin savcılığa gidelim. İspat edin’ söylemiş olduğiniz vakit hiç bir kişi yok ortada. Bunlar kulaktan dolma safsatalar. Çeteleşme mümkün değil. Türkiye devleti fazlaca büyük bir devlet. Çeteleşme olsa şimdiye kadar her terör örgütünün üstesinden gelmiş olan devletimiz buna müsaade verir miydi?
“KARA LİSTE DAHA EKİM AYINDA HAZIRLANDI, PALAVRA SÖYLÜYORLAR”
-Peki sizce bu operasyonu kim yaptırdı?
Bu operasyonun düzenlenmesinde hakikat davranmayan Kulüpler Birliği’ni kınıyorum. 8 Mart’ta bir açıklama yaptılar. Bu hususla yakından yahut uzaktan ilgimiz yok diye. halbuki 19 Ekim’de TFF Lider Yardımcısı Servet Yardımcı ve Kulüpler Birliği, Serdar Tatlı’yı bir toplantıya davet ettiler. Şu anki listeyi bu biçimde da ortaya çıkardılar. Bu hakemleri istemiyoruz diye. Sebep nedir? Bu hakemler maç mı sattı, eyyam mı yaptılar, birileri rüşvet mi verdi? bu biçimde bir şey de yok. Hayır istemiyoruz. Bu hakemler tavsiye edildikten daha sonra yönetilen hakemler de var. Hiç kusursuz maç var mı? Yok…Hakemliğin ve futbolunda özünde kusur yapmak var. Penaltı kaçırıyor futbolcu. Maçı sattı diyebilir miyiz? Yahut kaleci elindeki topu kaçırıp gol oluyor. Kaleci maçı sattı diyebilir miyiz? Hakem de kusurlu karar verdi. Lakin hakem maçı sattı diyoruz. bu biçimde bir şey olamaz. Kulüpler Birliği buna alet oluyor. Bunu da tez ediyor. Utanmadan çıkıp palavra söylüyorlar. ‘Bizim haberimiz yok’ diyorlar. Bu listeyi de hazırlayanlar da onlar. Çıksınlar dürüstçe söylesinler. Bizim ilgimiz yok diyerek kamuoyunu yanıltıyorlar. Bunlar koca koca beşerler.Kulüp liderleri. Hiç utanma arlanma da yok. Yapılan toplantı ortada. Verdikleri liste ortada. Ona bakılırsa yapılan uygulama aşikâr. daha sonra bizim alakamız yok diyorlar. Biz de inandık. Çok komik…
“MHK LİDERİ, DOĞRULARI SÖYLEMİYOR”
-MHK Lideri Ferhat Gündoğdu’nun, ‘Biz performansa göre ve gençleştirmeye yönelik bir uygulama yaptık’ halindeki açıklamaları sizi tatmin etti mi?
Ferhat’ın kendisi tatmin olmadı ki bu açıklamalardan biz tatmin olalım. Ferhat’a yazdılar o kağıdı. ‘Sen bunu çık basın toplantısında oku’ dediler. Ferhat da bunu yaptı. Onu da kınıyorum. Doğruları söylemiyor. ‘4 aydan beri bütün maçları ve hakemleri izledik’ dedi. ‘Ben federasyon liderimize her gün rapor verdim. O doğrultuda hazırlandı’ dedi. Palavra… Daha ekim ayında federasyonda bu liste hazırlanmıştı. Bu arkadaşların hakemlik yapması istenmiyordu. Ferhat da çıkıp bunu kendisi yapmış üzere deklare etti. Dürüst olmaya davet ediyorum. Yanlışsız beyan veremeyen bu arkadaşların atayacakları hakemler şaibe altına girerler. İki gün daha sonra küme düşme kaldırılsın diye baskılar başlayacaktır. Bu hakemler yüzünden puan kaybettik demeler artacak. Bunun alt yapısını hazırlıyorlar.
“CÜNEYT ÇAKIR İÇİN HİÇ VİCDANLARI SIZLAMADI MI?”
-MHK Lideri, ayrıyeten ’Bu operasyon için 1 dakika bile bekleyemezdik’ dedi. Bunu nasıl yorumluyorsunuz?
Bir dakika beklenmeyecek biçimde bu operasyonun gerçekleştirilmesi gerekli ise bu listede olan arkadaşlara bir hafta evvel maç verdiniz. Bu güvenmediğiniz hakemlere bu biçimde nasıl güvendiniz de maç verdiniz? bu biçimde siz de şaibelisiniz. Fırat Aydınus’a niçin yalvardınız hakemliğe bir daha başlattırdınız? Cüneyt Çakır, Şubat’taki FIFA toplantısına Dünya Kupası’na katılmak için gitti. Yazık günah değil mi o çocuğun hakemliğini bitiriyorsunuz? ‘Şimdiye kadar hiç bir Türk’e nasip olmamış bir başarıyı elde etmiş, üçüncü kere Dünya Kupası’na gidecek bir arkadaşımızın hakemliğini bitirirken hiç mi vicdanınız sızlamadı?’ diye sorarlar adama.
ERMAN TOROĞLU’NUN İDDİALARI…
-Bu operasyonu destekleyen Erman Toroğlu, kumar ve bahis oynayan hakemlerin de olduğunu öne sürdü. Bu savlar için neler söylersiniz?
Erman, kendine baksın..!
“ABDURRAHMAN ARICI HEM HAKİM HEM SAVCI!”
-Hakemler Derneği Lideri Abdurrahman Arıcı’dan ise hiç bir açıklama olmadı. niye sessiz kaldı?
Bu da Türkiye’deki en büyük çelişkilerden biridir. Dernek lideri olan Abdurrahman Arıcı, bununla birlikte şu anki federasyonun temsilciler şurası lideri ve maaşlı elemanı. Yani hem hakim hem savcı. Aktif Futbol Hakemleri Derneği’nin tüzüğünde aktif olmayan hakem ve gözlemcilerin derneğe üye olma talihi yok. Abdurrahman da hem aktif gözlemci değil tıpkı vakitte aktif hakem değil ve bu derneğin de lideri. bu biçimde bir çelişki olabilir mi? Maalesef Türkiye’de yönetmeliklerin alt üst edildiği, kurallara kanunlara uyulmadığının açık bir meselai yaşıyoruz. Artık Abdurrahman Arıcı’nın çıkıp ,’Federasyonun uygulaması yanlıştır, biz hakem arkadaşlarımızı koruyoruz’ dediği anda temsilciler heyetinden gönderilir. Aylık aldığı maaş da kesilir. O da bu riske girmeyeceği için çıkıp tek söz söyleyemiyor. 8 Mart Bayanlar Günü’nü kutluyor. Öteki toplumsal aktivitelere katılıyor. Fakat hakemlerin kellesi alındığında ortaya çıkamıyor. Bu da en büyük ayıplardan bir tanesi.
“İNSANLAR İŞSİZ KALMAKTAN KORKUYOR”
-Liste dışı kalan hakemlere takviye veren yalnızca Mete Kalkavan oldu. Dönem sonuna kadar maç almak istemediğini söylemiş oldu. Buna karşılık hakem topluluğunda sizin daha evvel yaptığınız üzere ses getiren bir reaksiyon olmadı. Bunun niçini nedir?
Bizim vaktimizde hakemlikten para kazanmıyorduk. Üstüne para harcıyorduk. Ancak günümüzde yarı profesyonel uygulamalar var. Maç başına 10-15 bin lira üzere alınan kıymetli bedeller var. Hakemlerin mesleklerine göre 40-45 bin lira ödenen maaşlar var. Beşerler ailelerini geçindiriyorlar. Allaha ısmarladık dediklerinde bunlardan yoksun kalacaklar. Kolay mı?
“HALİL UMUT MELER VE ARDA KARDEŞLERE YAKIŞTIRAMADIM”
-Siz olsaydınız rastgele bir yansıda bulunur muydunuz?
Ben her vakit dürüstlüğün ve doğrunun yanında oldum. Dernek başkanlığı yaptığım periyotta çıkıp yansımı koydum. 26 yıl evvel küfür ediliyor diye düdüğümü astım. Bugün olsaydım kat kat daha fazlasını yapardım. Arkadaşlarımı da yönlendirmeye çalışırdım. Fakat maalesef hakem topluluğu birlik ve birliktelik ortasında hareket edemiyor. Mete Kalkavan’ı tebrik ediyorum. O bir hal koydu. Aslında Arda Kardeşler ve Halil Umut Meler de bir reaksiyon koydu. Lakin federasyonun ve MHK’nın yalvar yakarışları niçiniyle, ‘Peki bu biçimde VAR’da vazife alalım’ dediler. Verdikleri karardan döndüler. Onları da eleştiriyorum. İki tane FIFA hakemi olmadan bu maçlar yönetilemez. Bu muhakkak. Kendi arkadaşlarını da yanlarına çekip en azından 1 hafta maçlara çıkmasalardı yahut maçları 15 dakika geç başlatsalardı keşke.
“MAÇLARI YABANCI HAKEMLER DEĞİL; KULÜP LİDERLERİ YÖNETSİN”
-Yabancı hakem telaffuzları için görüşlerinizi de merak ediyorum.
Yalnızca maçlar Muhteşem Lig’de oynanmıyor ki… Yüzlerce maçlar var. Ben dernek lideri olsam 6 bin hakemi alanlardan çekerdim. Dışarıdan yabancı hakem getirsinler de bakılırsayim bu biçimde. Çıksınlar kendileri yönetsinler Kulüpler Birliği olarak.
“KÜME DÜŞMEMEK İÇİN MAZARET HAZIRLADILAR”
-Yaşanan bu olaylardan daha sonra ligin şaibeli olduğunu düşünüyor musunuz?
Hayır düşünmüyorum…Çünkü hakemler şaibeli değil. Liste dışı bırakılan hakemlere bu yaftayı yapıştırıp küme düşmenin iptalini isteyecekler. Başta Çaykur Rizespor kulübü olmak üzere. Küme düşmenin mazereti olarak bu hakemlerin yönettiği maçları öne sürecekler. Ancak bence ligde şaibe falan yok. Bundan daha sonra da hakem yanılgıları olacak. Bundan daha sonra da gruplar haksız yere puan kaybedebilirler. Şayet bunların kasıtlı olarak yapıldığını tez biri var ise çıksın açıklasın biz hakem topluluğu olarak o arkadaşı nazaranvden almasını biliriz.
“TÜRKİYE’DE VAR SİSTEMİ YOK!”
-Türkiye’de VAR sistemi daima tartışma konusu. Bunun için neler söylersiniz.
VAR sistemi Avrupa’da uygulanırken maçlar 2-3 dakika uzuyor. Bizde ise 20 dakika. Bu kadar net. Demek ki VAR’ı adaletli bir biçimde kullanamıyoruz.
“BEŞİKTAŞ’IN GOLÜNÜ İPTAL ETTİĞİM İÇİN VİCDAN AZABI ÇEKTİM”
-VAR sistemi demişken sizin 1992’de yönettiğiniz ve 1-1 birliktee biten maçta Konyaspor-Beşiktaş maçında Sergen Yalçın’ın golünü iptal etmiştiniz. Hatta maçtan daha sonra foto muhabirine bakarak bu biçimde bir karar verdiğiniz söyleniyor. Bu yanlışsız mu?
Hakemlik ömrümde üzüldüğüm ve vicdan azabı çektiğim tek olaydır. O durumda Sergen’in gerisinde kaldım. Sergen çok kıvrak bir oyuncu olduğu için topu koluyla düzeltti üzere geldi bana. Topu da 90’da taktı. Çok hoş bir gol attı. Biz kimi vakit doğruyu bulmak ismine taç atışında top toplayıcı çocuklara bile sorarız. Kâfi ki doğruyu bulalım. Yardımcı hakem bayrak kaldırmamıştır yahut durumu nazaranmemişizdir. Natürel ki deneyim kazandıkça bu işler ortaya çıkıyor. meğer aslına bakarsanız tacı atan çekilir, oburu gelip kullanır. Hiç karar vermeseniz bile futbolcular doğruyu kendileri bulurlar aslında.
“KAZIM KANAT, SERGEN’İN ELİYLE OYNADIĞINI ONAYLADI”
-O durumda neler yaşanmıştı?
O maçta foto muhabirlerinden biri de Allah rahmet eylesin Kazım Kanat idi. Golü iptal ederken başımla ona bakarak,’Sergen, koluyla aldı değil mi?’ diye sordum. O koyu Beşiktaşlı olduğu için palavra söylemez dedim. O da başını öne eğerek benim sonucumı gerçek olduğunu ima etti. Ona güvendim ve golü iptal ettim. daha sonra televizyondan baktığımda Sergen’in topu göğsü ile aldığın gördüm. Üzüldüm natürel… Çabucak bir basın toplantısı yaptım. ‘Beşiktaş kaybettiği puanla şampiyonluğu kaçırırsa ben hakemliği bırakırım’ dedim. Allah selamet versin bu biçimdeki liderler epeyce değerliydi. Merhum Süleyman Seba da İstanbul’da bir açıklama yaptı. ‘Biz Serdar hocanın dürüstlüğüne, namusluğuna inanıyoruz. Hakemliği bırakmasını istemeyiz’ dedi. Ben de hakemliğime devam ettim fakat hayatım boyunca istemeden yaptığım en büyük küsurdu. bu biçimde VAR olsaydı Sergen’in topu göğsüyle denetim ettiği tespit edilir ve gol geçerli sayılırdı.
“TÜRK FUTBOLUNU MÜTEAHHİTLER YÖNETİYOR”
-Sizce Türk futbolunun en büyük sorunu nedir?
Ayaklar baş oldu.(Gülerek) Mutlaka bu biçimde…Hakemi potansiyel hatalı gösteriyoruz. senelerca yurt haricinde maç yönettim. Beşerler tiyatro izler üzere maç seyrederler. İspanya’da küfür yoktur. Hakemi protesto etmek için beyaz mendil sallarlar. Bizde kutsallarımıza küfür edilir. Maalesef ülkemizde yöneticilerimizin yanlış seçimleri bu işleri buralara getirdi. Bakıyorsunuz evvelden eyyam yapanları, federasyon idarelerine, Merkez Hakem Heyeti’ne getirmeye çalışıyorlar. Bir de futbolun içine siyaset girdi. Federasyon üyelerinin yarısı müteahhit. Gidin işinizi yapın kardeşim. Futbol oynadınız mı, hakemlik yaptınız mı? Yok. Müteahhitler geldi, işlerini güçlerini bıraktılar. Federasyonun içine girerek bundan nemalanma çabası arasındaler. ‘Biz büyük şirketleriz, paraya pula gereksinimimiz yok’ diyerek masa altı oyunlarla hakemleri de işin içine katarak kendi çıkarlar doğrultusunda hareket ediyorlar. Yani bizde gerçek yönetici yok, Bu işi bilenler işin başında değil. Onun için Türkiye’de futbol bir adım ilerleyemez.
“HAKEMLERE DE GÜVENMEMİZ LAZIM”
-Benim sorularım bu kadardı. Sizin eklemek istediğiniz bir şey var mı?
Hakemlik topluluğu değerli bir topluluktur. Hakemler futbolun şayet olmazsa olmazıdır. Çok sıkıştıklarında biz dışarıdan hakem getiririz diyorlar. Türk insanına her alanda nasıl güveniyorsak hakemlere de o biçimde güvenip takviye olmamız gerek. Alttan gelen gençlere yeterli bir eğitim verilirse bu iş tertibe girer. Ancak bunu yapacak dirayetli, kaliteli, kültürlü, düzeyli, hiyerarşiyi bozmayan yapıda yöneticilerin iş başına getirilmesi lazım.
KİMLİK KARTI
İsmi soyadı: Serdar Çakman
Doğum tarihi: 1958
Doğum yeri: Tekirdağ
Eğitim durumu: Gazi Üniversitesi Vücut Eğitimi ve Spor Kısmı
Mesleği: Eski FİFA Hakemi, Avukat