PekYakinda
Yeni Üye
Beyin anevrizması; beyni besleyen ana atardamarlarının zayıf bölgesinin balon halinde genişlemesi olarak tanımlanıyor. Genel olarak ülkemizde her 100 şahıstan 1’inde görülen beyin anevrizmalarının en tehlikeli komplikasyonu ise beyin kanamasına yol açabilmesi. Anevrizması olan şahısların anevrizmasının büyüklüğüne nazaran değişen oranlarda kanama riski bulunuyor ve baloncuğun patlaması kararı beyinde kanama gelişebiliyor. Kanamamış olan anevrizmaların büyük çoğunluğu belirti vermeden ve çoklukla öbür bir hedef için yapılan beyin görüntülemelerinde tesadüfen saptanıyor.
Beyin ve Hudut Cerrahisi Uzmanı Doç. Dr. Yaşar Bayri, kanamış olan anevrizmaların en tipik belirtisinin ise ansızın başlayan şiddetli baş ağrısı ve genel durumda kötüleşme olduğuna dikkat çekerek, “Hastalar bu durumu ‘yaşamımın en şiddetli baş ağrısı’ formunda tanım ediyorlar. Baş ağrısına kimi vakit kısa müddetli şuur kaybı, bulantı ve kusma eşlik edebiliyor. Nadiren de olsa epileptik nöbet görülebiliyor. Bu tabloda hastanın en kısa müddette sıhhat kuruluşuna başvurması hayat kurtarıcı olabiliyor” diyor.
GÜNLER ÖNCESİNDEN ‘UYARICI’ BAŞ AĞRILARI GELİŞEBİLİYOR
Anevrizmanın damar duvarı ince olduğu için bu bölgeden patlayarak kanamaya yol açabiliyor. kimi vakit anevrizma patlamadan evvel sızıntı formunda kanamalar da olabiliyor. Yapılan çalışmalarda; hastaların yüzde 15-50’sinde patlamadan 6-20 gün evvel gelişen yavaşça kanamalar niçiniyle ani ve şiddetli baş ağrısı görüldüğü bildirilmiş. Beyin kanaması geçiren hastaların yüzde 10-15’inde ani vefatlar oluşabileceği için bu durumda vakit kaybetmeden sıhhat kuruluşuna başvurmak büyük ehemmiyet taşıyor. Günümüzde anjiografik tomografi, MR anjiografi ve klasik anjiografi formlarıyla beyin anevrizmasına teşhis rahatlıkla konulabiliyor.
KADINLARDA 2 KAT DAHA FAZLA GÖRÜLÜYOR
Beyin anevrizmalarının niye oluştuğu çabucak hemen tam olarak aydınlatılmamış olsa da birtakım etkenlerin riski artırdığı biliniyor. Anevrizma tüm dünyada erkek ve bayanlarda eşit dağılım gösterse de, 50 yaş üstünde bu oran bayanlarda 2 kat fazla görülecek biçimde değişiyor. Bu artışta damar sıhhatini koruyan östrojen hormonunun menopozla birlikte azalmasının tesirli olduğu belirtiliyor. Beyin ve Hudut Cerrahisi Uzmanı Doç. Dr. Yaşar Bayri, “İleri yaş, hipertansiyon, sigara ve çok alkol kullanması, ateroskleroz (damar sertliği), travmalar ve endokardit üzere hastalıklar anevrizma riskini yükseltiyor. Bunların yanı sıra polikistik böbrek hastalığı ve fibromüsküler displazi üzere kimi hastalıklarda da anevrizmanın görülme sıklığı daha yüksek oluyor” diyor. Doç. Dr. Yaşar Bayri, ailede birden çok şahısta var olan anevrizma hikayesinin de riski artırdığına işaret ederek, “Bu niçinle ailesinde fazla sayıda bireyde anevrizma hikayesi olanların risk faktörleri ve tarama yapılması için doktorlarına başvurmaları öneriliyor. Çünkü erken devirde önlem alınması hastanın hayatının kurtulmasını sağlıyor” bilgisini veriyor.
TEDAVİDE BİRİNCİ ÜÇ GÜN ÇOK ÖNEMLİ
Anevrizma, sıklıkla damarların ikiye ayrıldığı ve kan akımının oldukça zorladığı damarlarda, kan damarı duvarlarının incelmesinden kaynaklanıyor. Kan bu incelmiş olan damarlarda akışını sürdürürken, kan basıncındaki artış damardaki küçük bir bölgenin tıpkı bir balon üzere dışarı yanlışsız şişmesine yol açıyor. Şayet damar gereğinden çok zayıflamışsa yahut içerisindeki basınç ani artmışsa patlıyor ve bunun kararında ‘beyin kanaması’ oluşuyor. Kanamanın gerçekleşmesi halinde anevrizmanın birinci 3 gün ortasında tedavi edilmesi büyük kıymet taşıyor. Çünkü bir kere patlamış ve beyin kanamasına yol açmış olan anevrizmanın ikinci kere kanama riski çok yüksek oluyor.
KLİPS METODUYLA KANAMA RİSKİ ÖNLENİYOR
Beyin anevrizmalarının tedavisinde maksat, baloncuğun patlaması kararı gelişebilecek olan beyin kanaması riskini ortadan kaldırmak. Bunun için iki tedavi prosedürüne başvuruluyor: Balonun açık cerrahi ile klipslenmesi yahut endovasküler teşebbüsler, bir diğer deyişle damar içi uygulamalar ile kapatılması. Beyin ve Hudut Cerrahisi Uzmanı Doç. Dr. Yaşar Bayri, “İşlemin hangi prosedürle yapılacağına karar verilmesinde; anevrizmanın boyutu, yerleşim yeri, hastanın yaşı ve genel sıhhat problemlerinin varlığı üzere biroldukça faktör tesirli oluyor” diyor. Açık prosedürle yapılan anevrizma ameliyatlarında, mikroskop altında mikrocerrahi metotlar kullanılarak, genişlemiş olan baloncuğun boynuna uygun olan ve klips denilen kıskaçlarla anevrizmanın kapatıldığını belirterek, “Sorunlu bölgenin sirkülasyon dışına bırakılması yardımıyla kanın anevrizmayla ilgisi kesiliyor. Kan genişlemiş olan damarın içine giremediği için kanama riski önlenmiş oluyor” diyor. Endovasküler formülde de çoklukla kasıktan yerleştirilen kateter aracılığıyla anevrizma kesesi coil ismi verilen tel gibisi husus ile doldurularak kapatılıyor. Doç. Dr. Yaşar Bayri, anevrizmaların epey büyük olduğu ya da kapatma sürecinin her iki formülle de yapılamadığı tablolarda by-pass cerrahisi prosedürüne başvurulduğunu söyleyerek, “Kanamamış anevrizmalarda ise anevrizmanın boyutuna, biçimine ve kanama riskini arttıracak faktörlerin varlığına bakılırsa nasıl takip edileceğine karar veriliyor.” diye konuşuyor.
Beyin ve Hudut Cerrahisi Uzmanı Doç. Dr. Yaşar Bayri, kanamış olan anevrizmaların en tipik belirtisinin ise ansızın başlayan şiddetli baş ağrısı ve genel durumda kötüleşme olduğuna dikkat çekerek, “Hastalar bu durumu ‘yaşamımın en şiddetli baş ağrısı’ formunda tanım ediyorlar. Baş ağrısına kimi vakit kısa müddetli şuur kaybı, bulantı ve kusma eşlik edebiliyor. Nadiren de olsa epileptik nöbet görülebiliyor. Bu tabloda hastanın en kısa müddette sıhhat kuruluşuna başvurması hayat kurtarıcı olabiliyor” diyor.
GÜNLER ÖNCESİNDEN ‘UYARICI’ BAŞ AĞRILARI GELİŞEBİLİYOR
Anevrizmanın damar duvarı ince olduğu için bu bölgeden patlayarak kanamaya yol açabiliyor. kimi vakit anevrizma patlamadan evvel sızıntı formunda kanamalar da olabiliyor. Yapılan çalışmalarda; hastaların yüzde 15-50’sinde patlamadan 6-20 gün evvel gelişen yavaşça kanamalar niçiniyle ani ve şiddetli baş ağrısı görüldüğü bildirilmiş. Beyin kanaması geçiren hastaların yüzde 10-15’inde ani vefatlar oluşabileceği için bu durumda vakit kaybetmeden sıhhat kuruluşuna başvurmak büyük ehemmiyet taşıyor. Günümüzde anjiografik tomografi, MR anjiografi ve klasik anjiografi formlarıyla beyin anevrizmasına teşhis rahatlıkla konulabiliyor.
KADINLARDA 2 KAT DAHA FAZLA GÖRÜLÜYOR
Beyin anevrizmalarının niye oluştuğu çabucak hemen tam olarak aydınlatılmamış olsa da birtakım etkenlerin riski artırdığı biliniyor. Anevrizma tüm dünyada erkek ve bayanlarda eşit dağılım gösterse de, 50 yaş üstünde bu oran bayanlarda 2 kat fazla görülecek biçimde değişiyor. Bu artışta damar sıhhatini koruyan östrojen hormonunun menopozla birlikte azalmasının tesirli olduğu belirtiliyor. Beyin ve Hudut Cerrahisi Uzmanı Doç. Dr. Yaşar Bayri, “İleri yaş, hipertansiyon, sigara ve çok alkol kullanması, ateroskleroz (damar sertliği), travmalar ve endokardit üzere hastalıklar anevrizma riskini yükseltiyor. Bunların yanı sıra polikistik böbrek hastalığı ve fibromüsküler displazi üzere kimi hastalıklarda da anevrizmanın görülme sıklığı daha yüksek oluyor” diyor. Doç. Dr. Yaşar Bayri, ailede birden çok şahısta var olan anevrizma hikayesinin de riski artırdığına işaret ederek, “Bu niçinle ailesinde fazla sayıda bireyde anevrizma hikayesi olanların risk faktörleri ve tarama yapılması için doktorlarına başvurmaları öneriliyor. Çünkü erken devirde önlem alınması hastanın hayatının kurtulmasını sağlıyor” bilgisini veriyor.
TEDAVİDE BİRİNCİ ÜÇ GÜN ÇOK ÖNEMLİ
Anevrizma, sıklıkla damarların ikiye ayrıldığı ve kan akımının oldukça zorladığı damarlarda, kan damarı duvarlarının incelmesinden kaynaklanıyor. Kan bu incelmiş olan damarlarda akışını sürdürürken, kan basıncındaki artış damardaki küçük bir bölgenin tıpkı bir balon üzere dışarı yanlışsız şişmesine yol açıyor. Şayet damar gereğinden çok zayıflamışsa yahut içerisindeki basınç ani artmışsa patlıyor ve bunun kararında ‘beyin kanaması’ oluşuyor. Kanamanın gerçekleşmesi halinde anevrizmanın birinci 3 gün ortasında tedavi edilmesi büyük kıymet taşıyor. Çünkü bir kere patlamış ve beyin kanamasına yol açmış olan anevrizmanın ikinci kere kanama riski çok yüksek oluyor.
KLİPS METODUYLA KANAMA RİSKİ ÖNLENİYOR
Beyin anevrizmalarının tedavisinde maksat, baloncuğun patlaması kararı gelişebilecek olan beyin kanaması riskini ortadan kaldırmak. Bunun için iki tedavi prosedürüne başvuruluyor: Balonun açık cerrahi ile klipslenmesi yahut endovasküler teşebbüsler, bir diğer deyişle damar içi uygulamalar ile kapatılması. Beyin ve Hudut Cerrahisi Uzmanı Doç. Dr. Yaşar Bayri, “İşlemin hangi prosedürle yapılacağına karar verilmesinde; anevrizmanın boyutu, yerleşim yeri, hastanın yaşı ve genel sıhhat problemlerinin varlığı üzere biroldukça faktör tesirli oluyor” diyor. Açık prosedürle yapılan anevrizma ameliyatlarında, mikroskop altında mikrocerrahi metotlar kullanılarak, genişlemiş olan baloncuğun boynuna uygun olan ve klips denilen kıskaçlarla anevrizmanın kapatıldığını belirterek, “Sorunlu bölgenin sirkülasyon dışına bırakılması yardımıyla kanın anevrizmayla ilgisi kesiliyor. Kan genişlemiş olan damarın içine giremediği için kanama riski önlenmiş oluyor” diyor. Endovasküler formülde de çoklukla kasıktan yerleştirilen kateter aracılığıyla anevrizma kesesi coil ismi verilen tel gibisi husus ile doldurularak kapatılıyor. Doç. Dr. Yaşar Bayri, anevrizmaların epey büyük olduğu ya da kapatma sürecinin her iki formülle de yapılamadığı tablolarda by-pass cerrahisi prosedürüne başvurulduğunu söyleyerek, “Kanamamış anevrizmalarda ise anevrizmanın boyutuna, biçimine ve kanama riskini arttıracak faktörlerin varlığına bakılırsa nasıl takip edileceğine karar veriliyor.” diye konuşuyor.