Travmatik olaylar çocukları nasıl etkiliyor

PekYakinda

Yeni Üye
Kaza, savaş, afet ve terör üzere travmatik olayların teğe bir yaşanmasının bilhassa çocuklar üzerinde olumsuz tesirleri olduğunu belirten Psikiyatri Uzmanı Dr. Melek Beğenilen Luş, çocukların hislerinin anlaşılması gerektiğini söylemiş oldu. Ebeveynlerin korkusunun çocuklara da yansıdığını tabir eden Dr. Melek Beğenilen Luş, savaş, kaza ve afetler üzere olumsuz ömür olaylarına maruz kalmanın Travma daha sonrası Gerilim Bozukluğu (TSSB) üzere psikiyatrik bozukluklar ile bağlantılı olduğunu söylemiş oldu.

Üsküdar Üniversitesi NP Etiler Tıp Merkezi Psikiyatri Uzmanı Dr. Melek Beğenilen Luş, maden ve iş kazaları, savaşlar, afetler ve terör olayları üzere beklenmeyen vakit içinderda yaşanan olayların bilhassa çocuklar üstündeki tesirlerine işaret etti.

Ebeveynlerin derdi çocuğa yansıyor

Dr. Melek Beğenilen Luş, televizyon ve toplumsal medya başta olmak üzere farklı medya araçlarından verilen haberlerin çocuklar üzerinde olumsuz tesirler oluşturduğunu söylemiş oldu.

Savaş, terör olayları, kazalar ve yarattıkları tehlikeler konusunda çocuklarla konuşmanın kolay olmadığını kaydeden Dr. Melek Beğenilen Luş, “Çocuklar ekseriyetle ebeveynlerinin yahut onunla ilgilenenlerin hislerini kopyalarlar. Ebeveynler o durumla ilgili huzursuzsa muhtemelen çocuk da huzursuz olacaktır. Bilhassa küçük çocuklar sözel bağlantıdan çok görsel bağlantısı tercih ediyorsa o olayın bahis edildiği fotoğraflar de yapabilir. Çocuk aslına bakarsanız çok telaşlı, kaygıları olan, etrafında gördüğü her durumdan dehşet üreten bir çocuksa bu biçimde mevzuyla ilgili izlediği bütün haberler onun dert ve telaşa kapılmasına niye olabilir.

Çocuklar hislerini manalı bir biçimde ortaya koyamayabiliyor

Dr. Melek Beğenilen Luş, “Kazalar, savaşlar üzere yetişkinlerin de dehşete düştüğü felaketlerde şüphesiz tek sorunlar ruhsal problemler değildir. Çocuklar his ve fikirlerini yetişkinler üzere manalı biçimde ortaya koyamayabilirler. ötürüsıyla uzun vadede davranışsal sorunlar göstermeleri daha muhtemel bir durumdur. Birtakım obsesyonlar görülebilir öfke ve saldırganlık, uzun mühlet daha sonra bile anne ya da babadan ayrılırken sık ağlama, okula gitmekten ve aileden ayrılmaktan korkma üzere belirtiler gösterebilir. Hüzün, kaygı öfke üzere duygusal ya da yerinde duramama, içe kapanma üzere davranışsal yansılar görülebilir.” dedi.

Dikkat ve konsantrasyonda azalma görülebilir

Bazı çocukların yaşından küçükmüş üzere davranabileceğini kaydeden Dr. Melek Beğenilen Luş, “Okul çocuklarında dikkat ve konsantrasyonda azalma görülebilir. Uykuda bozulmalar, kâbus görmeler ya da karın ağrısı, baş ağrısı üzere fizikî belirtiler olabilir ve en kıymetli kayıpları da inanç münasebetleri sorunu olur. Öteki insanlara ilerleyen vakit içinderda güvenmekte zorlanırlar.” dedi.

Psikiyatrik bozukluklar oluşabiliyor

Savaş, kaza ve afetler üzere olumsuz ömür olaylarına maruz kalmanınTravma daha sonrası Gerilim Bozukluğu (TSSB) üzere psikiyatrik bozukluklar ile bağlı olduğunun açıklandığini tabir eden Dr. Melek Beğenilen Luş, “Özellikle savaş daha sonrası göç etmeye mecbur bırakılan ya da bir kazayı teğe bir yaşayan çocuklarda depresyon ve telaş bozukluklarının görüldüğünü bildiren yayınlar bulunmaktadır. Maalesef yetişkin periyotlara geldiklerinde bile tam çözülmeyen çeşitli ruh sıhhati sorunlarıyla baş etmek zorunda kaldıkları görülmektedir.” dedi.

Özel ihtiyaçlı çocuklar daha fazla etkilenebiliyor

Otizm ve DEHB üzere çeşitli bozuklukların eşlik ettiği ya da özel ihtiyacı olan zihinsel engelli çocukların da travmaya maruz kaldıklarını ve travmanın yıkıcı tesirlerine karşı epeyce daha kırılgan bir konumda olduklarını söz eden Dr. Melek Beğenilen Luş, “Özellikle vefat algısı olmayan otizmli bireyler için yaşananalar telaş seviyelerini epey arttırabilir. Regresyon yani geride bırakılan bir davranış örüntüsüne geri dönülmesi gözlemlenebilir. Tuvalet eğitiminde gerileme, gerginliğe bağlı olarak idrar ve dışkı kaçırma, kendine ziyan verme, diğerlerine karşı şiddete yönelme ile karşılaşılabilecektir. Yaşama duydukları inanç kuvvetli olmayan otizmli bireylerin, travma daha sonrası davranışları için de kesinlikle bir uzmandan görüş ve dayanak alınmalıdır.” dedi.

Çocuğun sorularına açık biçimde karşılık verilmelidir

Savaş, kaza ya da afet üzere olağanüstü durumlarda yetişkinlerin çocuklarıyla konuşmasının ve dayanak olmasının epey değerli olduğunu kaydeden Dr. Melek Beğenilen Luş, “Konuyu görmezden gelmek yahut kaçınmak, çocukların kendilerini yalnız ve daha fazlaca korkmuş hissetmelerine yol açabilir. Ebeveynlerin çocuğun sorularına açık ve dürüst yanıtlar vererek olanları anlamasına yardımcı olmaları çok kıymetlidir. 7-8 yaşın altındaki çocukların karmaşık problemleri çözemeyecekleri ve soyut kavramları anlayamayacakları unutulmamalıdır. ötürüsıyla vefat üzere soyut kavramları duyduğunda annelerinin ya da babalarının ölebileceğinden endişelenmeye başlarlar. Bu niçinle diyalog olabildiğince sıradan tutulmalıdır. Anlayabileceği sözler seçilmelidir. Onlar konuşmadığı takdirde zorla konuşmaya çalışılmamalıdır. Çocuk 8-11 yaşlarındaysa, muhtemelen haberlerde yahut okulda neler olduğunu duyacaktır. Bu niçinle kendisi istemese de çocukla bir konuşma yapılması gerekli olacaktır. Yapılacak konuşmada diyaloğun sıradan tutulması ve bahisten genel çizgileriyle bahsetmek kâfi olacaktır. Çocuklar gereğince büyükse (ergen-genç) ne olduğu açıklanmalıdır.” dedi.

Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı