Uyaran Eksikliği Otizmle Karıştırılıyor

PekYakinda

Yeni Üye
0-2 yaş periyodunda ortaya çıkan, konuşma ve irtibat sorunlarıyla kendini belirli eden uyaran eksikliği, erken teşhis ve terapi süreciyle tedavi edilebiliyor. DoktorTakvimi.com uzmanlarından Lisan ve Konuşma Terapisti Mehmet Hayri Mazlum Şahin, uyaran eksikliğiyle ilgili merak edilen konularda bilgi veriyor.

Çocuğunuz kâfi seviyede konuşamıyor, akranlarıyla bağlantıda ve etkileşimde sıkıntılar yaşıyorsa… Davranış sorunları sergiliyor, istediği olmayınca ağlayıp bağırıyorsa… İnatçı ve sinirliyse… Toplumsal ahengi kâfi değilse, davranış problemleri var ise bunun sebebi uyaran eksikliği olabilir. Uyaran eksikliğinin, otizmle sık sık karıştırılan bir sorun olduğunu söyleyen DoktorTakvimi.com uzmanlarından Lisan ve Konuşma Terapisti Mehmet Hayri Mazlum Şahin, uyaran eksikliğini şöyleki anlatıyor: “Uyaran eksikliği, 0-2 yaş periyodunda çocuğun uyaranlara fazlaca az maruz kalması kararı ortaya çıkar. Ebeveynden bağımsız büyüyen, teknolojik aletlerle oldukça vakit geçiren çocuklarda görülür. Bu tip durumlarda çocuk Etraftan gelen sesler, duyu, tat, haller, objeler, kavramlar, yönergeler, toplumsal ortamlar, ebeveynler ile geçirilen vakit, oyunlar üzere uyaranlara ulaşamamış olur. 2 yaşından daha sonra genel gelişimlerinde sorunlar görülmeye başlanır. Repertuvarlarındaki sözcük sayısı epey azdır ya da hiç konuşamıyordur. Sesli ikazlara yanıt vermediği için ebeveynler çocuklarında farklı biroldukça sorundan şüphelenebilir.”

Ebeveynleriyle irtibatı kısıtlı olan çocukta uyaran eksikliği görülebiliyor

Uyaran eksikliğini otizmden ayıran en kıymetli etmenin uyaran eksikliği olan çocukların toplumsal bağlantısı otizm teşhisine sahip çocuklara kıyasla daha uygun olması olduğuna dikkat çeken Dkt. Şahin, uyaran eksikliğini tetikleyen en kıymetli etmenlerin ağır televizyon, tablet ve telefon kullanması, genel gelişimsel meseleleri, anne babalarla bağlantıda kısıtlılık, zayıf duygusal temas ve duyusal uyarımların bozukluğu olduğunu anlatıyor. Dkt. Şahin, uyaran eksikliğine bağlı sorun yaşayan çocukların en sık gösterdikleri davranış ve konuşma sorunlarını şu biçimde sıralıyor:

  • Konuşma gelişmeninin yaşıtlarından geri olması,
  • Sadece vokal sesler çıkarması yahut repertuarında birkaç sözcük ile konuşuyor olması,
  • Kendi istediği olmadığı vakit bağırma, ağlama ve öfke krizleri,
  • Konuşma anlaşılırlığının sonlu olması,
  • Söylenenleri kimi vakit anlayıp kimi vakit anlamaması,
  • dediğiniz şeyin kendi istediği ve anladığı formuyla yapıyor olması,
  • Sosyal hayata, akranlara ve etrafa karşı ahenk sıkıntılarının yaşanması.
Ailedeki eğitimle tedavi daha süratli ilerleyebilir

Erken teşhis ve gerçek terapi süreciyle uyaran eksikliği sıkıntısının giderilebileceğini anlatan Dkt. Şahin, bu durumun mühletinin ailenin gayretine, uzmanın yeterliliğine ve çocuğun uyaran eksikliği derecesine bağlı olarak değişebileceğini altını çiziyor. Uyaran eksikliğinin uzman takviyesiyle ortadan kalkabilen bir durum olduğunu hatırlatan DoktorTakvimi.com uzmanlarından Dkt. Şahin, “Eğer belirtiler önemsenmez ise ilerleyen devirlerde çocukta duygusal eksiklikler, akademik yetersizlikler, toplumsal geri çekilmeler ve ruhsal kahırlar görülür. Uyaran eksikliğinde en değerli nokta aile eğitimidir. Ailenin eğitimi ve uzmanın öngörüleriyle çocuk tedavide daha süratli ilerleme sağlar. Çocuğun tablette ve televizyonda geçirdiği müddet 20 dakikadan fazla olmamalı, bunun yerine çocuk aile ve akranları ile sosyalleşmeli ve sosyalleşeceği alanlarda bulunulmalı. Aile, uzmanın verdiği eğitim planına harfiyen uymalı konutta çalışılmalı. Zira en doğal öğrenmeyi ebeveynlerden mesken ortamında öğrenir. Ebeveynler uzmanla daima temasta olmalı ve süreç etkileşim halinde yönetilmeli” diyor.

Dkt. Şahin, uyaran eksikliği olan çocukların ebeveynlerine şu tekliflerde bulunuyor: “Çocuğunuzu mümkün olduğu kadar epey uyarana maruz bırakın. Çocuğunuzla daima irtibat halinde olun, konuşurken göz kontağı kurmaya çalışın. Çocuğun toplumsal gelişmenini destekleyin. Sık sık dışarıya çıkarıp akranları ile oyun oynamasını sağlayın. Fonksiyonel oyunlara yük verin. Televizyon, tablet ve telefon üzere teknolojik aletlerden uzak tutun.

Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı